Συντάκτρια: Βασιλική Κατίδου
Αγαπημένε μου αναγνώστη! Σήμερα θα σου μιλήσω για ένα από τα καλύτερα animation που έχω δει στην ζωή μου, το γνωστότατο Up του 2009. Μία από τις πιο γλυκές, χαριτωμένες, ευφάνταστες και κυριολεκτικά πανέμορφες ταινίες που θα συναντήσεις και που μετανιώνω που δεν την είχα δει όταν πρωτοβγήκε (βέβαια, μπορεί να μην γινόταν ποτέ τότε άρθρο οπότε you are lucky that I didn’t). Μου έχει αφήσει μια πολύ όμορφη αίσθηση, κάτι που είναι κατόρθωμα αν σκεφτείς ότι θίγει άμεσα (μα κυρίως έμμεσα) τόσα διαφορετικά θέματα, σε πολλά διαφορετικά επίπεδα and still, καταφέρνει να σου δώσει μια νότα αισιοδοξίας, ακόμα κι αν η ζωή συνεχίζει να σε χτυπάει αλύπητα.
Η ιστορία του Up είναι η εξής: ένας ηλικιωμένος κύριος, έχοντας μόλις χάσει τον έρωτα της ζωής του και αντιμετωπίζοντας στα ίσια τον ιμπεριαλισμό του κλασσικού κουστουμάτου που θέλει να χτίσει βενζινάδικο στο τετράγωνο που βρίσκεται το σπίτι του, αποφασίζει να χρησιμοποιήσει τις γνώσεις του από χρόνια πώλησης μπαλονιών. Έτσι, κάνει το σπίτι του να πετάξει στην προσπάθεια να εκπληρώσει το όνειρο της γυναίκας του να δει από κοντά τους Παραδεισένιους καταρράκτες της Νότιας Αμερικής. Σε αυτή την πρωτόγνωρη εμπειρία, αναγκάζεται να πάρει μαζί στο “αέρινο” σπίτι του το προσκοπάκι που τον “παρενοχλεί” με την επιθυμία του να τον βοηθήσει (scout’s honor!) και έτσι ξεκινάει μια επική περιπέτεια όπου μαθαίνει, ζει, αναθεωρεί τις αξίες και τα όνειρα του, ενώ ανακαλύπτει μετά τον θάνατο της γυναίκας του για ακόμα μια φορά το πραγματικό νόημα της ζωής.
Το πόσο εξαιρετικά πολυεπίπεδο είναι το Up (well done, Pixar) είναι, νομίζω, αυτονόητο. Η εισαγωγή, μόνο με το cuteness overload που σου προκαλεί θες-δεν θες, σε προϊδεάζει ότι αυτό που θα ακολουθήσει θα είναι κάτι ιδιαίτερο (8, 3 στο imdb, just sayin’). Κοντά στα πρώτα 10′ με το αστείο με την βιβλιοθήκη, θα καταλάβεις ότι μέσα σε όλα αυτά που θίγονται δεν λείπει επίσης το χιούμορ (εκεί κατάλαβα ότι οι πιθανότητες να πεθάνω από το cuteness είχαν αρχίσει να αυξάνονται τουλάχιστον εκθετικά- sorry for that math reference, είναι εξεταστική και επηρεάζομαι). Enough about that, though. Ας πιάσουμε τους προβληματισμούς.
Κύριο σημείο της πλοκής, που αποτελεί μια κατάσταση που διέπει την ιστορία από την αρχή μέχρι το τέλος, είναι το πένθος της απώλειας ενός ατόμου που έχεις ζήσει μια ολόκληρη ζωή μαζί του και αγαπάς όσο τίποτα. Η αντιμετώπιση αυτού του είδους καταστάσεων (που αδιαμφισβήτητα απεύχομαι στον καθένα αλλά είναι σύμφυτα με τον ορισμό και την υπόσταση της ζωής) κάνει τον άνθρωπο που μένει πίσω να βυθιστεί τόσο πολύ στην μελαγχολία, που μένει στάσιμος και αδιαφορεί για τις συνθήκες εκτός του κλειστού συναισθηματικού κλοιού που του δημιουργεί η στεναχώρια. Κρατά με νύχια και με δόντια οτιδήποτε συνεχίζει να θυμίζει το παρελθόν ή σήμαινε ποτέ κάτι για τον άλλο, ακόμα και το πιο ανεπαίσθητο που θα μπορούσε να σκεφτεί. Η προφανέστερη λύση ως coping mechanism- ωστόσο, η ζωή κάποια στιγμή θα σε αναγκάσει να κοιτάξεις εμπρός στα μάτια την κατάσταση, όταν θα έρθει η στιγμή που δεν θα έχεις άλλη επιλογή.
Εδώ λοιπόν αρχίζει η περιπέτεια. Όλα (όπως πάντα) ξεκινούν από ένα έναυσμα : όταν ο κόμπος φτάνει στο χτένι, θα αναγκαστείς να πάρεις μια απόφαση κι ας το απεχθάνεσαι όσο τίποτα άλλο. Πόσο μάλλον, το να κάνεις πραγματικότητα ένα όνειρο που άφησες στο παρελθόν και ήρθε η ώρα να το πραγματοποιήσεις, έστω και καθυστερημένα. Γιατί, αν ένα πράγμα θέλει να σε διδάξει αυτή η ταινία, είναι ότι ποτέ δεν ξεχνάς οριστικά ένα όνειρο που σε σημάδεψε και ότι ποτέ δεν είναι αργά να το τολμήσεις, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να κάνεις το σπίτι σου να πετάξει μέχρι την Νότια Αμερική (λίγο extreme, αλλά με νιώθεις). Ίσως, μερικές φορές, χρειάζεσαι ένα κίνητρο για να συνειδητοποιήσεις ότι υπάρχουν πράγματα που οφείλεις να κάνεις, ακόμα κι αν αυτά αποδειχθούν λάθη ή το όνειρο σου αλλάξει στην πορεία. Πως θα μάθεις αλλιώς, άλλωστε;
Εκτός αυτού, το γεγονός ότι έζησες τον ονειρικά πλασμένο έρωτα (όποιος επικαλεστεί το αντίθετο για αυτό το ζευγάρι ηλικιωμένων μην τον πετύχω έξω, ναι;) κι ας μην πήγαν όλα όπως τα ήθελες (δεν μπόρεσαν ποτέ να κάνουν οικογένεια, γι’αυτό και το ταξίδι ήταν η σανίδα σωτηρίας για τον Carl-αξιαγάπητο γεράκο) δεν σημαίνει ότι ο κόσμος γύρω σου δεν έχει θέματα. Ο μικρός-αξιαγάπητο προσκοπάκι (σχεδόν όλοι είναι αξιαγάπητοι, ακόμα και τα σκυλιά- bad guys) ζει σε μια οικογένεια με απούσα την πατρική φιγούρα, πράγμα που το καταλαβαίνεις σιγά-σιγά και που εκδηλώνεται στο μέγιστο όταν συνειδητοποιείς γιατί παρενοχλούσε τόσο με το ενδιαφέρον του τον Carl. Η ταινία είναι πλασμένη πάνω στα διαφορετικά όνειρα ανθρώπων με ξεχωριστές ιστορίες και εμπειρίες, που όμως συνδέονται αλληλένδετα- εξάλλου, πως αλλιώς θα γνωρίσεις τον εαυτό σου και θα βρεις τι πραγματικά θέλεις, αν δεν αλληλεπιδράσεις με τους άλλους;
Στην πορεία σου να εκπληρώσεις τον σκοπό σου, λοιπόν, τα ερεθίσματα που δέχεσαι σε βάζουν να αξιολογήσεις τα πάντα: είναι σωστός ή λάθος, είναι απόλυτος ή αρχίζει σιγά σιγά να διαφοροποιείται, ακόμα και τα πρότυπα που που σε ώθησαν σε αυτόν είναι όντως τόσο αξιόλογα ή κρύβουν μια άσχημη πλευρά, σε σημείο που αισθάνεσαι ένα είδος προδοσίας; Τι είναι ακριβώς αυτό που ζητάς: αποδοχή, ελάφρυνση του βάρους που δεν εκπλήρωσες μια υπόσχεση σου (ή να βρεις το σωστό αφεντικό, αν είσαι σκύλος που μιλάει- είναι κι αυτό δύσκολο, μην νομίζεις); Είναι η ρουτίνα που αγαπάς και προσκολλάσαι απαραίτητη ή απλά σε διευκολύνει στο να μην κοιτάξεις την αλήθεια κατάματα;
Μην νομίζεις, υπάρχουν πολλά ακόμα πράγματα που τονίζονται: από την περιβαλλοντική ευαισθησία, την καθηλωτική ομορφιά του έρωτα και επακόλουθη τραγωδία του να τον χάνεις, την οπτική που πρέπει να υιοθετείς στην ζωή που απλά σε ταρακουνάει αλλεπάλληλα, μέχρι την ανήθικη (ή όχι, depends which side you’re on) τακτική των μεγάλων αλυσίδων να διώχνουν κόσμο από τα σπίτια τους στο βωμό του κέρδους και την αντιμετώπιση ατόμων με εμμονές που καταστρέφουν την ζωή τους. Όμως, αν κάτι πετυχαίνει να καταφέρνει καλύτερα το Up με χρονικά ολόσωστες εμβόλιμες δόσεις χιούμορ (#ΣΚΙΟΥΡΟΣ!- inside joke, you guys) είναι να σου τονίζει το εξής σημαντικό:
Η ζωή σου είναι πιο ενδιαφέρουσα απ’ ότι νομίζεις και εξακολουθεί να είναι μια διαρκής περιπέτεια, ακόμα κι αν οι ατυχίες ή αποτυχίες σου προσπαθούν να σε πείσουν για το αντίθετο.
Α, και ότι πρέπει να την δεις (ή να την ξαναδείς) επειγόντως. Scout’s promise?
