To Tótem έκανε πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Βερολίνου 2023, όπου και απέσπασε το Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής. Την σκηνοθεσία και το σενάριο της ταινίας υπογράφει η Λίλα Αβιγιές.
Η ταινία περιστρέφεται γύρω από μια οικογένεια στο Μεξικό. Η επτάχρονη κόρη της οικογένειας, η Σολ, και η μητέρα της ετοιμάζονται για το γενέθλιο πάρτι του πατέρα της. Εκεί θα μαζευτούν και άλλα μέλη της οικογένειας, όπως και πολλοί φίλοι του ίδιου. Το πάρτι γενεθλίων ανάγεται σταδιακά σε ένα πάρτι αποχαιρετισμού, καθώς ο πατέρας της Σολ είναι βαριά άρρωστος.
Τα θερμά -νατουραλιστικά μεν, έντονα δε- χρώματα, δίνουν έναν ξεχωριστό χαρακτήρα στην ταινία
Η εκπληκτική σκηνοθεσία της Αβιγιές, απομονώνει τους χαρακτήρες, ενισχύει την ατομικότητα τους, επικεντρώνεται στο άτομο και ταυτόχρονα στον ίδιο τον άνθρωπο. Δημιουργεί μία συνθήκη, όπου το κοινό μπορεί να κατανοήσει πλήρως τα συναισθήματα των προβαλλόμενων χαρακτήρων. Αυτό επίσης συμβαίνει χάρη στους τρισδιάστατους και αληθινούς χαρακτήρες, που φαίνεται να συγκρατούν την ένταση τους και να βασανίζονται σιωπηλά. Η κρυφή αυτή μελαγχολία τους προσφέρει αυθεντικότητα.
Ιδιαίτερη σημασία έχει ο απαραίτητος χρόνος που προσφέρεται στην παιδική ματιά
Πλησιάζουμε τη Σολ, καθώς εκείνη ανακαλύπτει τα «μυστικά των μεγάλων». Η οικογένειά της έχει δημιουργήσει δύο κόσμους: τον πλαστό και ήρεμο, που παρουσιάζουν στα παιδιά και τον πραγματικό, που συζητάνε για την ωμή και επίπονη αλήθεια. Όλα αυτά, στην προσπάθεια να προστατεύσουν τη Σολ. Η Σολ όμως, μέσω της κατάστασης που βιώνει με τον πατέρα της, αναγκάζεται να ωριμάσει πρόωρα. Βλέπουμε τις υπαρξιακές ανησυχίες της, όπως και την εσωτερική της σύγχυση.
Το πάρτι έρχεται σε αντίθεση με την κατάσταση που αντιμετωπίζουν. Προσπαθούν να αναβιώσουν την «κανονικότητα». Η οικογένεια προσπαθεί να καταπραΰνει τα όποια συναισθήματα, να αφήσει για λίγο πίσω τις έγνοιες της και να απολαύσει προσωρινά την στιγμή. Το πάρτι όμως, ακόμα κι αν αυτό γίνεται έμμεσα, μοιάζει να έχει αποχαιρετιστήριο χαρακτήρα.
Η ταινία είναι συγκινητική. Έχει την ιδιότητα να αγγίζει το κοινό, να το μεταφέρει σε στιγμές παιδικότητας και να βλέπει την ιστορία από δύο προοπτικές. Το μήνυμα που μεταφέρει, το ταξίδι στον χρόνο και οι σκέψεις που δημιουργεί κάνουν την ταινία πραγματικά να αξίζει.
