Πολλοί από μας έχουμε ακόμα τη δύναμη, την όρεξη και την ανάγκη, όταν βρισκόμαστε σε κάποια παραλία κάτω από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο, να αφήσουμε για λίγο στην άκρη το κινητό και να χαθούμε μέσα στα συμπλέγματα λέξεων που περίτεχνα έπλεξε κάποιος συγγραφέας. Η θάλασσα και το βιβλίο είναι αναμφισβήτητα εξαιρετικός συνδυασμός, λες και αν οι σελίδες ποτίσουν με αλμύρα, αποκτούν αμέσως άλλη διάσταση και σημασία. Οι επιλογές που παρελαύνουν στις παραλίες είναι αμέτρητες και για κάθε γούστο. Βιβλία ιστορικά, ρομαντικά, αστυνομικά, πολιτικά, κοινωνικά. Tο καθένα βρίσκει τον ιδανικό του αναγνώστη για να του χαρίσει λίγες στιγμές κάτω απ τον ήλιο. Υπάρχει όμως και μια ολόκληρη «οικογένεια βιβλίων» που δύσκολα της δίνεται η ευκαιρία για «ηλιοθεραπεία». Και ναι, αυτά τα βιβλία είναι τα θεατρικά.
Διαβάζοντας το θέατρο
Ίσως η εικόνα του διαλόγου μας τρομάζει. Η φαντασία μας χρειάζεται κάτι παραπάνω από τον ευθύ λόγο για να σχηματίσει μέσα μας τους χαρακτήρες. Δεν υπάρχουν λεπτομερείς περιγραφές ειδυλλιακών τοπίων, ούτε γαλάζια λαμπερά μάτια και μεταξένια μαλλιά. Μόνο το σκηνικό όραμα του συγγραφέα και οι χαρακτήρες. Δηλαδή οι άνθρωποι. Αληθινοί, φανταστικοί, με λόγο ρεαλιστικό ή ποιητικό. Εξωτικά πλάσματα ή άνθρωποι της διπλανής πόρτας, βασιλιάδες και ταπεινοί υπηρέτες, αφηγητές και λόγιοι, ζώα, αντικείμενα, ιδέες. Μόνο αυτοί και ο λόγος τους.
Η μαγεία των κειμένων αυτών κρύβεται στο ότι είναι φτιαγμένα για να έρθουν στη ζωή. Λέξεις υφασμένες για να διαβαστούν, αλλά και για να μιλήσουν. Χαρακτήρες που με το λόγο τους και την αλληλεπίδρασή τους μιλούν ευθέως σε όποιον ανοίξει το εξώφυλλο του βιβλίου που τους εγκλωβίζει. Κρυμμένοι μέσα στις λέξεις τους, οι χαρακτήρες στα θεατρικά έργα είναι ζωντανοί οργανισμοί με παλλόμενες ενέργειες, δημιουργώντας με αξιοζήλευτο τρόπο ολόκληρους κόσμους για τον αναγνώστη.
Μια άλλη πτυχή της λογοτεχνίας
Η λογοτεχνική τους αξία δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από ένα πεζό κείμενο. Από τον Σοφοκλή στον Σαίξπηρ, και από τον Τσέχωφ στον Μπρεχτ, μέχρι σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς όπως ο Κεχαϊδης και ο Σερέφας, κάθε θεατρικό βιβλίο έχει τη δική του ποιητική, το μοναδικό του ύφος και περιεχόμενο. «Τέχνη του Λόγου», δοσμένη για ένα σκοπό διαφορετικό, χωρίς όμως να χρειάζεται υποχρεωτικά έναν ηθοποιό ή έναν σκηνοθέτη για να ξεδιπλώσει την αξία του.
Ένα θεατρικό βιβλίο για το καλοκαίρι
Από τους καταραμένους πρίγκιπες του Σαίξπηρ που αναρωτιούνται αν πρέπει κανείς να ζει ή όχι, ως τους «Γιους και τις Κόρες» του Γιάννη Καλαβριανού που μας ρωτούν αν έχουμε φιλήσει ποτέ κορμί που βγαίνει από τη θάλασσα, ο δρόμος είναι αναμφίβολα μεγάλος. Το μόνο σίγουρο είναι πως τα θεατρικά έργα αξίζουν κι αυτά μια θέση στον ήλιο, για να μας ψιθυρίσουν σε κάποια παραλία τα μικρά τους μυστικά.
