Λίγο πριν αρχίσουν τα «Καλό Φθινόπωρο» και για τους πιο σκληροπυρηνικούς τα «Καλό Χειμώνα», θα αδράξω την ευκαιρία να επιστρέψω, έστω και νοερά, μια τελευταία φορά στις Κυκλάδες. Το ταξίδι αυτό για όσους από εμάς το επέλεξαν και φέτος, είτε προς τους πιο δημοφιλείς είτε προς τους πιο «εναλλακτικούς» προορισμούς, μάς άφησε πολλές όμορφες «αποσκευές». Προς μεγάλη μας ικανοποίηση τα πλαστικά μιας χρήσης δεν ήταν μία από αυτές.
Στο πλαίσιο του προγράμματος Sea Change Greek Islands του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη γίνεται προσπάθεια να επαναπροσδιορίσουμε θετικά τη σχέση μας με το περιβάλλον. Ένας από τους στόχους είναι να επιτύχουν τα κυκλαδίτικα νησιά για αρχή να μειώσουν την κατανάλωση τους σε πλαστικό.
Ας δούμε όμως μία προς μία μερικές από τις πρωτοπορίες τους.
Πρώτη στάση: Σίκινος! Το κυκλαδίτικο νησί μετράει ήδη ένα χρόνο χωρίς καλαμάκια μιας χρήσης. Έθεσε, έτσι, τα θεμέλια για έναν τρόπο διαβίωσης με μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα. Με την ενίσχυση του Ιδρύματος Λασκαρίδη οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά του νησιού αντάλλαξαν τα πλαστικά τους καλαμάκια με βιοδιασπώμενα. Έτσι η Σίκινος έγινε – για να το πω στη γλώσσα της εποχής – το πρώτο #plastic_straw_free νησί της χώρας ανοίγοντας το δρόμο και για τα υπόλοιπα.
Άλλη μια μεγάλη πρωτιά ήταν κι αυτή που πέτυχε φέτος η Δονούσα ως το πρώτο νησί χωρίς πλαστικά μιας χρήσης. Παίρνοντας τη σκυτάλη από τη Σίκινο, η Δονούσα στοχεύει όχι μόνο στα πλαστικά καλαμάκια, αλλά και στα πλαστικά ποτήρια και σακούλες. Με την βοήθεια και πάλι του προγράμματος Sea Change Greek Islands οι 48 σε σύνολο επιχειρήσεις και οι 160 κάτοικοι του νησιού ενημερώθηκαν και δεσμεύτηκαν στο εγχείρημα αυτό. Μάλιστα, για καλή αρχή το πρόγραμμα χάρισε σε καθέναν από αυτούς το επαναχρησιμοποιούμενο ποτήρι Sea Change Donoussa.
Μια ενδιαφέρουσα πρωτιά επεφύλασσε το 2019 και για τη Σέριφο. Το ίδρυμα Λασκαρίδη και ο Δήμος του νησιού επέλεξαν την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος για να ανακηρύξουν την παραλία της Βαγιάς ως την πρώτη άκαπνη παραλία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θέλουν να περάσουν ένα ηχηρό μήνυμα για τις επιπτώσεις του καπνίσματος, μειώνοντας παράλληλα τα αποτσίγαρα.
Η ενημέρωση είναι το πρώτο βήμα για την πρόληψη της ρύπανσης του περιβάλλοντος και την υιοθέτηση ενός low waste τρόπου ζωής. Και στις Κυκλάδες και οπουδήποτε αλλού.
Με αυτήν την αρχή πορεύεται και το πρόγραμμα «Καθαρά Νερά» της HELMEPA και της Aegean Rebreath υπό την υποστήριξη του Ιδρύματος Λασκαρίδη. Έτσι, πέρα από τις δράσεις καθαρισμού ακτών και υδάτων στη Νάξο, πραγματοποίησε μέρες ενημέρωσης των πολιτών για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Παράλληλα, με την καταγραφή των απορριμμάτων που βρέθηκαν συνεισέφερε στο ερευνητικό κομμάτι και στις γνώσεις μας γύρω από το φαινόμενο της ρύπανσης.
Προς την ίδια λογική της προστασίας του περιβάλλοντος εντός κι εκτός υδάτων και της μείωσης του πλαστικού εργάζεται και η Common Seas μέσα από τα διάφορα πρότζεκτ της. Μέσα από την πρωτοβουλία του «Clean Blue Alliance» φιλοδοξεί να μετατρέψει την Πάρο στο πρώτο νησί της Μεσογείου χωρίς πλαστικά. Πρόκειται για μια πολυεπίπεδη παρέμβαση που συνδυάζει δύο τομείς. Από την μία, την εκπαίδευση των κατοίκων και των επισκεπτών ως προς τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων υλικών. Από την άλλη, την δέσμευση των επιχειρήσεων του νησιού προς αυτήν την κατεύθυνση. Κι όλα αυτά κάτω από τον φακό του BBC.
Συνεχίζοντας το ταξίδι μας πιο νοτιοανατολικά ρίχνουμε άγκυρα στο λιμάνι της Αμοργού. Εκεί αν διψάσουμε ο Δήμος μάς παροτρύνει να προτιμήσουμε το τοπικό νερό αντί του εμφιαλωμένου. Πρόκειται για μία προσπάθεια κατάργησης του πλαστικού μπουκαλιού. Για το σκοπό αυτό έχει κατασκευάσει τέσσερις μονάδες αφαλάτωσης στα σημαντικότερα κέντρα του νησιού. Έτσι με το δικό σου μπουκάλι και με μικρό κόστος μπορείς να προμηθευτείς με ασφάλεια νερό.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα φτιάξεις βαλίτσα για Κυκλάδες ή για όπου αλλού βεβαιώσου ότι δεν κουβαλάς τίποτα πλαστικό!
Αυτά. Και καλό χειμώνα!
