Κάποιες φορές οι ταινίες δεν αφορούν μόνο το εξαιρετικό, το απρόσιτο, το υποσυνείδητο, το ακατανόητο. Κάποιες φορές οι ταινίες αφορούν μόνο το «συνηθισμένο». Οι ταινίες που επικεντρώνονται στην καθημερινότητα της καθημερινότητας ανήκουν σε ένα ξεχωριστό genre, το οποίο ονομάζεται «slice of life».
Οι «slice of life» ταινίες μπορεί να μην έχουν τις μεγαλύτερες συγκρούσεις ή τις πιο μνημειώδεις αναλύσεις, αλλά προσφέρουν μια εικόνα για τους χαρακτήρες, τη ρουτίνα και την καθημερινή ύπαρξη λίγων ή πολλών ατόμων. Δεν συμβαίνουν συγκλονιστικά γεγονότα στις ζωές των ηρώων, αντιθέτως συμβαίνει απλά… η ζωή.
Σε όλη την ιστορία του κινηματογράφου, πολλές ταινίες ακολούθησαν αυτόν τον οδηγό. Συχνές φυσιολατρικές εξερευνήσεις στον πραγματικό κόσμο που απορρίπτονται στις πιο mainstream ταινίες. Αυτές είναι οι «slice of life» ταινίες και οι παρακάτω 8 αντιπροσωπεύουν επάξια αυτό το κινηματογραφικό είδος.
Tokyo Story (1953) του Yasujirō Ozu
Αυτό το πρώιμο παράδειγμα κινηματογραφικής δημιουργίας «slice of life» προέρχεται από τον σκηνοθέτη Yasujirō Ozu και είναι πολύ ξεχωριστό. Είναι αργό σε ρυθμό, με δύσκολους διαλόγους και μετά βίας αισθητές κινήσεις της κάμερας. Η ιστορία ακολουθεί ένα ζευγάρι ηλικιωμένων καθώς ταξιδεύουν προς το Τόκιο για να επισκεφτούν τα παιδιά τους. Θεματικά οξυδερκές και εντυπωσιακά μινιμαλιστικό, αυτό το κλασικό ασπρόμαυρο δράμα είναι μια καθαρά σινεφίλ ταινία. Το Tokyo Story είναι λίγο πολύ το αντίθετο από τη συνηθισμένη υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ, και γι’ αυτό εν μέρει είναι τόσο καλό. Αυτό, βέβαια, εξαρτάται από τις κινηματογραφικές προτιμήσεις σου.
The Last Picture Show (1971) του Peter Bogdanovich
Το The Last Picture Show είναι μια προσεκτικά ρυθμισμένη ταινία ενηλικίωσης που εξερευνά τη ζωή των μελών μιας μικρής πόλης. Ωστόσο, αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι το τι βρίσκεται πίσω από αυτή. Με επίκεντρο μια μικρή πόλη του Τέξας, η ταινία φαίνεται να απολαμβάνει τη μονοτονία της. Βέβαια, δεν πρόκειται για μια γλυκιά ταινία. Εξερευνά απίστευτα προκλητικές ανθρώπινες πολυπλοκότητες. Δεν υπάρχει σχέση χωρίς ανείπωτα συναισθήματα, εκμετάλλευση ή θυματοποίηση. Εδώ υπάρχει πολλή σκληρότητα, αλλά κανείς δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται. Το The Last Picture Show μπορεί να είναι και η πιο αληθινή έκφραση του είδους που συζητάμε εδώ.
American Graffiti (1973) του George Lucas
Το American Graffiti προέρχεται από μια πιο απλή, αλλά όχι λιγότερο αθώα εποχή. Αν και κυκλοφόρησε το 1973, η ταινία διαδραματίζεται το 1962, πριν από το ξέσπασμα του πολέμου του Βιετνάμ, ή τη δολοφονία του JFK, ή τα χρόνια αιχμής του κινήματος της αντικουλτούρας. Εστιάζοντας σε πολλούς χαρακτήρες κατά τις τελευταίες μέρες τους πριν από την έναρξη του κολεγίου, λίγες ταινίες είναι τόσο γλυκόπικρες. Με ένα συγκλονιστικό soundtrack που παρέχει ένα γραφικό σκηνικό για την ταινία, το American Graffiti μοιάζει σαν μια ανάμνηση που όλ@ θα θέλαμε να είχαμε. Παρόλο που αφιερώνουμε περιορισμένο χρόνο σε κάθε χαρακτήρα, είναι ξεκάθαρο το ποιος είναι ο καθένας. Οι αποκαλύψεις συμβαίνουν και υποχωρούν, αλλά όλα έχουν να κάνουν με τη σημασία ενός συγκεκριμένου χρόνου.
Naked (1993) του Mike Leigh
Το Naked του Mike Leigh θα μπορούσε να αντιπαραβάλλεται με τον Άμλετ, μαζί με τον βίαιο σαδισμό μιας απομονωμένης νεολαίας και την αλαζονεία του ψευδοδιανοούμενου – χωρίς τον Οράτιο – για να διαλύσει τις πεπεισμένες για τον εαυτό τους αντιλήψεις που στροβιλίζονται στο κεφάλι. Σε αντίθεση με το A Clockwork Orange, για παράδειγμα, το Naked είναι ένα σχόλιο για την εποχή του, ένας θλιβερός διάλογος και μονόλογος ταυτόχρονα για την εποχή της Θάτσερ στην Αγγλία. Ωστόσο, παρά τα κακώς κείμενα που προβάλει, το Naked είναι τρομερά αστείο και ο David Thewlis προσφέρει μια εντυπωσιακά ζωντανή ερμηνεία ως ο ενοχλητικός πρωταγωνιστής της ταινίας. Πρόκειται για μία ταινία που ξέρει πολύ καλά τι κάνει, καθώς ο Mike Leigh είναι ένας πολύ έξυπνος σκηνοθέτης.
SubUrbia (1996) του Richard Linklater
O Richard Linklater δοκίμασε να δώσει μία θεματική συνέχεια στο αγαπημένο του Dazed and Confused με το SubUrbia, μια πολύ πιο σκοτεινή, καυστική και κυνική ταινία. Ακολουθώντας μια ομάδα εφήβων που κάνουν παρέα σε μία μικρή πόλη της Αμερικής, η ταινία γίνεται το σημείο συνάντησης για τη νοσταλγία του Linklater με το σαρωτικό πνεύμα του Eric Bogosian. Βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Bogosian, παλεύει έντονα με ιδέες όπως η χαμένη νιότη, οι σχέσεις των εφήβων και η Αμερική. Συχνά συγκινητικό και συχνά αστείο, το SubUrbia είναι μια ταινία της δεκαετίας του ’90 με τέλειο καστ και αποδίδει το coming-of-age όσο ακριβώς χρειάζεται μια «slice of life» ταινία. Ο Linklater, ακολουθώντας το στιλ του, δημιούργησε και το Boyhood (2014), μια ταινία που γύριζε 12 χρόνια, κατοχυρώνοντας τη θέση του στους auteur του Hollywood, και όχι μόνο των ανεξάρτητων κινηματογραφιστών.
Frances Ha (2012) του Noah Baumbach
Γυρισμένη σε ασπρόμαυρο, το Frances Ha είναι μία ταινία που αφηγείται την ασυνήθιστη ζωή της ομώνυμης ηρωίδας, μιας 27χρονης χορεύτριας που ζει στη Νέα Υόρκη. Ίσως μία τέτοια ταινία να φαινόταν χλιαρή και αστεία σε κάποια άλλα χέρια, αλλά το πάντα εξαιρετικό μάτι του Noah Baumbach και η λαμπερή ερμηνεία της Greta Gerwig δεν το επιτρέπουν. H Gerwig είναι μαγική, επιτρέποντας στη Frances να έχει μια γοητεία που θα μπορούσε εύκολα να θεωρηθεί ατσούμπαλη και άχαρη, αλλά είναι κάτι παραπάνω από γλυκιά και ανεπιτήδευτη. Η ταινία αγαπήθηκε πολύ μέσα στα χρόνια, με ορισμένους κριτικούς να σημειώνουν ότι «δεν παρουσιάζει μια ιστορία-ή ακόμη και μια παραδοσιακή ακολουθία σκηνών». Αυτή η περιστασιακή ροή κάνει την ταινία το ιδανικό παράδειγμα του «slice of life» είδους.
Lady Bird (2017) της Greta Gerwig
Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Greta Gerwig ήταν κάτι παραπάνω από μια απλά καλή ταινία. Το Lady Bird είναι μια ταινία ενηλικίωσης που όλ@ θα πρέπει να παρακολουθήσουν τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Κι αυτό γιατί είναι σπουδαίος και συνάμα ανεπιτήδευτός ο τρόπος με τον οποίο η ταινία εξερευνά τις εμπειρίες της Lady Bird, καθώς εκείνη μεγαλώσει και βρίσκει τον εαυτό της. Ουσιαστικά, αποτελεί μια ματιά στη ζωή οποιουδήποτε άλλου εφήβου του Σακραμέντο, και στον τρόπο με τον οποίο λίγο ή πολύ λειτουργούν τα σχολεία, τα αγόρια, η αίσθηση του εαυτού τους και η φιλία. Το κινηματογραφικό δίδυμο Greta – Baumbach αποδίδει υποδειγματικά το τι ακριβώς σημαίνει «slice of life».
Nomadland (2020) της Chloé Zhao
Η αφίσα του Nomadland μιλάει από μόνη της. Η Fern (Frances McDormand) περπατάει σε ένα χωράφι, έξω από το φορτηγό της, «δαμάζοντας» στη φύση. Αυτή είναι η όλη πλοκή. Ίσως να ακούγεται βαρετό, αλλά κέρδισε τα τρία μεγάλα Όσκαρ—Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Α’ Γυναικείου Ρόλου. Όχι και τόσο άσχημα για μια ταινία καθαρά «slice of life». Η Chloé Zhao προσάρμοσε την ιστορία της ζωής της Jessica Bruder σε αυτό το μυθιστορηματικό δράμα που σίγουρα θα σε γαληνέψει. Τα παστέλ ηλιοβασιλέματα και οι ανοιχτές πεδιάδες είναι αρκετά για να σε κάνουν να αναλογιστείς τη ζωή σου μέσα σε ένα βαν.
