Το 2021 ξεκίνησε ευχάριστα για πολλούς βιβλιόφιλους και κυρίως για τους θαυμαστές του Ocean Vuong. Τον Ιανουάριο κυκλοφόρησε η μετάφραση του πολυαγαπημένου «On Earth We’re Briefly Gorgeous» από τις εκδόσεις Gutenberg, με τίτλο «Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι».
Λίγους μήνες αφού πρωτοκυκλοφόρησε το βιβλίο για το αγγλόφωνο κοινό το 2019, και αφού ήδη είχε κλέψει τις καρδιές των αναγνωστών, ο Vuong έγραψε ένα κείμενο στο LitHub, όπου μίλησε για όλα όσα τον ενέπνευσαν στη συγγραφή του μυθιστορήματός του. Αναφέρθηκε κυρίως σε 10 βιβλία που τον βοήθησαν να μεταφέρει στο χαρτί όλα όσα ήθελε να γράψει.
«Αυτοί οι συγγραφείς και αυτά τα βιβλία με άγγιξαν. Με βοήθησαν να φέρω στη ζωή τις σκέψεις μου. Ευελπιστώ πως θα κάνουν, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, το ίδιο και για εσάς», λέει στην αρχή του κειμένου του απευθυνόμενος στους αναγνώστες του και στη συνέχεια αναφέρεται στα εξής βιβλία:
Theresa Hak Kyung Cha, Dictee
Το Dictee της Κορεάτισσας-Αμερικανής συγγραφέως Theresa Hak Kyung Cha δεν είναι απλά μία αυτοβιογραφία. Eίναι ιστορίες πολλών διαφορετικών γυναικών, της Yu Guan Soon, της Ιωάννας της Λωρένης, της Δήμητρας και της Περσεφόνης, της Cha και της μητέρας της. Μέσα από τις εμπειρίες, τον πόνο και τα βάσανα τους όλες αυτές οι γυναίκες συνδέονται μεταξύ τους. Ο Vuong πιστεύει πως το Dictee αποτελεί μία από τις πιο ριζοσπαστικές προσεγγίσεις του μυθιστορήματος γενικότερα.
Η Cha δεν εμμένει στην πλοκή, την ανάπτυξη των χαρακτήρων ή τη συνοχή του έργου της όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιου είδους έργα. Eστιάζει περισσότερο στο πώς θα αποδώσει το αίσθημα του εκτοπισμού, της θλίψης και του τραύματος μέσα από κείμενο και εικόνες. Διαβάζοντας αυτό το έργο, ο Vuong έπαψε να βλέπει τις τραυματικές εμπειρίες που προκύπτουν από ιστορικά γεγονότα ως κάτι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο ως ανώτερη μορφή τέχνης. Ο ίδιος εκτίμησε την αίσθηση του αποπροσανατολισμού και της αβεβαιότητας που ένιωσε μέσα από την εξιστόρηση της Cha.
Toni Morrison, Αγαπημένη
Το μυθιστόρημα με τίτλο Αγαπημένη έχει αγαπηθεί από πολλούς και έχει δίκαια τοποθετήσει την Toni Morrison στην κορυφή των σύγχρονων, αγγλόφωνων συγγραφέων. Η ιστορία εκτυλίσσεται στα μέσα του περασμένου αιώνα στο Κεντάκι και θυμίζει παραμύθι. Η Αγαπημένη είναι ένα βρέφος που χάθηκε πρόωρα και ίσως είναι το ίδιο πρόσωπο με την νεαρή, ερωτική Αγαπημένη που εμφανίζεται στην κοινότητα των σκλάβων και αναστατώνει την ζωή όλων. Ο Vuong διαβάζοντας αυτή την ιστορία εστίασε στο ότι είναι μια ιστορία επιβίωσης και μετανάστευσης, όχι απλά μια εξιστόρηση γεγονότων.
«Το μυθιστόρημα παρουσιάζει την επιβίωση σαν μία πράξη δημιουργίας» τονίζει ο ίδιος, μιλώντας για το πώς παρουσιάζονται οι μητέρες της ιστορίας: έτοιμες να προστατεύσουν τα παιδιά τους με οποιονδήποτε τρόπο, ακόμα και αν αυτός είναι ο θάνατος. Αυτά τα στοιχεία σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα των χαρακτήρων της Morrison του έδωσαν την αυτοπεποίθηση και το κουράγιο να γράψει για την Βιετναμέζικη – Αμερικανική ζωή και να την δει ως άξια αναφοράς και ασύλληπτα όμορφη.
Anne Carson, Autobiography of Red
Το έργο της Anne Carson αποτελεί ένα υβρίδιο λογοτεχνικών ειδών, παρόμοιο με επικό ποίημα, ένα μυθιστόρημα γραμμένο σαν ποίημα. Η ιστορία που διηγείται, η μυθική ιστορία του Γηρυόνη (Geryon), γίνεται πραγματικότητα μέσα από ένα πλήθος άλλων ιστοριών. Όλες αυτές συνδυάζονται μεταξύ τους και δίνουν ζωή στον κλασσικό μύθο. Η Carson καταφέρνει να συνδυάσει το ανδροκρατούμενο περιβάλλον της αρχαίας Ελλάδας με την σύγχρονη οπτική της queer ζωής στην ύπαιθρο, την απομόνωση που συνοδεύει τη καλλιτεχνική δημιουργία και τις συνέπειες της εσωστρέφειας σε έναν πατριαρχικό κόσμο.
Το στοιχείο που ενέπνευσε περισσότερο τον Vuong σε αυτό το έργο ήταν η άρνηση της Carson να περιορίσει την εξέλιξη του πρωταγωνιστή της υπακούοντας πιστά στα ετεροκανονικά ιδεώδη. Αντίθετα. ο Geryon είναι μικρόσωμος και ήσυχος με καλλιτεχνικό πνεύμα και πολλή αγάπη για τη μαμά του και δεν μεταμορφώνεται σε μεγαλόσωμο ήρωα για να λύσει τα προβλήματα του. Αποδέχεται τη διαφορετικότητα του και πορεύεται με αυτή, χωρίς να υποκύπτει στις πιέσεις ή να προσπαθεί να ταιριάξει στο περιβάλλον του.
Herman Melville, Μόμπι Ντικ: Η Φάλαινα
Η ιστορία του Μόμπι Ντικ αποτελεί ένα αδιαμφισβήτητα κλασικό έργο. Μάλιστα, η άρνηση του Herman Melville να συμβιβαστεί είναι φανερή σε όλο το έργο. Ο πρωταγωνιστής, ο Ισμαήλ καταδιώκει ένα πλάσμα τόσο επικίνδυνο, όσο και ο ίδιος ο ωκεανός. O συγγραφέας χρησιμοποίησε το λογοτεχνικό είδος της αυτοβιογραφίας για να εκφράσει ιδέες που ήταν εξαιρετικά προοδευτικές για την εποχή του. Αυτά τα στοιχεία μαζί με την αλληγορία που συναντάμε με τη μορφή του κυνηγιού του Αμερικανού που προσπαθεί να βρει τον εαυτό του έκαναν εντύπωση στον Vuong. Έτσι, τον έκαναν να αναρωτηθεί πώς θα ήταν αν και στο δικό του έργο επέλεγε ο ίδιος να μην συμβιβαστεί. Και όντως αυτό επέλεξε να κάνει, ακολουθώντας τα βήματα του Herman.
James Baldwin, Φώναξε το στα Βουνά
Αυτό είναι το πρώτο και ένα από τα σημαντικότερα έργα του James Baldwin, βασισμένο σε αυτοβιογραφικά στοιχεία. Το συγκεκριμένο βιβλίο μάς δείχνει πόσο σημαντικά είναι τα αυτοβιογραφικά κείμενα μαύρων συγγραφέων. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται γι’αυτό του Baldwin που μας διηγείται το ταξίδι του στο χώρο της τέχνης. Ο ίδιος περιγράφει πως οι συνθήκες για τους μαύρους συγγραφείς είναι πολύ διαφορετικές σε σχέση με τους λευκούς συναδέλφους τους. Η καταγωγή και η κουλτούρα τους δεν υποβαθμίζουν την προσπάθεια τους. Είναι, όμως, βασικοί λόγοι για τους οποίους κερδίζουν τη θέση τους στο λογοτεχνικό κόσμο τελικά. Ο Vuong, διαβάζοντας όσα έγραψε ο Baldwin, φαίνεται να θαυμάζει τον ίδιο αλλά και τον τρόπο που οι εμπειρίες της ζωής του αποτυπώθηκαν σε αυτό το έργο, αμφισβητώντας μια ακόμα φορά όσα θεωρούμε δεδομένα.
lê thị diễm thúy, The Gangster We Are All Looking For
Στο βιβλίο της η Lê Thi Diem Thúy μάς διηγείται την ιστορίας μιας οικογένειας Βιετναμέζικης καταγωγής που ζει στην Αμερική. Η αφήγηση γίνεται μέσα από τα μάτια της κόρης της οικογένειας. Η εξιστόρηση, σύμφωνα με τον Vuong είναι πρωτότυπη και δίνει στον αναγνώστη την αίσθηση πως διαβάζει την περιγραφή ενός έργου τέχνης και όχι ένα μυθιστόρημα. Τονίζει πως το συγκεκριμένο έργο έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δική του εκπαίδευση ως συγγραφέα. Υπογράμμισε ακόμα περισσότερο το πόσο εύκολο είναι για έργα μη Αμερικανών συγγραφέων να θεωρηθούν ακατανόητα. Ειδικά εάν δεν προσαρμοστούν στα δυτικά πρότυπα γραφής.
Η Lê Thi Diem Thúy αψηφά αυτά τα πρότυπα και κατασκευάζει τους δικούς της κανόνες. Δε νοιάζεται υπερβολικά για τη γνώμη των κριτικών που θα μπορούσαν να χαρακτηρίσουν τη δουλειά της ακόμα και λάθος. Το αποτέλεσμα τη δικαιώνει και με το παραπάνω.
Virginia Woolf, Στο Φάρο
Η Virginia Woolf είναι η αγαπημένη συγγραφέας πολλών και φαίνεται πως και ο Vuοng τη θαυμάζει ιδιαίτερα. Πιστεύει πως η Woolf έγραφε με έναν τρόπο όχι μόνο ιδιαίτερο, αλλά και πρωτοποριακό για την εποχή της. Οι χαρακτήρες, οι άνθρωποι και οι ιδέες έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στα έργα της. Οι μεταφορές που χρησιμοποιεί στο κείμενό της είναι πολύ διαφορετικές σε σχέση με τους άνδρες συγγραφείς της εποχής της. Αυτό συμβαίνει γιατί τις έχει προσαρμόσει στο δικό της μοναδικό τρόπο γραφής γεμίζοντας τις με χρώματα και λουλούδια. Με αυτό τον τρόπο, στο έργο της Στο Φάρο καταφέρνει να εκφράσει την γυναικεία της φύση σε ένα πατριαρχικό κόσμο με εξαιρετικό τρόπο.
David Wojnarowicz, Close to the Knives: A Memoir of Disintegration
Ο Vuong χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη συλλογή δοκιμίων ως την «προσωπική του queer βίβλο». Κανένα δοκίμιο της συλλογής δεν μοιάζει με το άλλο, όσον αφορά το ύφος ή τον τρόπο γραφής. Αυτά τα στοιχεία κάνουν όλο το έργο ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Ο Wojnarowicz δεν διστάζει να στρέψει την οργή του στην κυβέρνηση του Reagan, μιλώντας για θέματα που αφορούν τον queer πληθυσμό και όχι μόνο. Πρωταγωνιστούν η απομόνωση, η μοναχικότητα, η καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά και το πένθος για τους φίλους που έχασε από το AIDS. Το έργο του είναι μια προσπάθεια να ενώσει μία κοινότητα η οποία καταστρέφεται μπροστά στα μάτια του. Μας δίνει, έτσι, μια γεύση από την ιστορία της queer τέχνης και της ιστορίας της μέσα από τα μάτια ενός νέου αγοριού που ξεκινά τη ζωή του στη Νέα Υόρκη.
Scott McClanahan, Crapalachia: A Biography of Place
Το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα Scott McClanahan έπαιξε σημαντικό ρόλο στη συγγραφή του βιβλίου το Vuong. Ο McClanahan γράφει για τις εμπειρίες του στη Δυτική Βιρτζίνια. Οι ιστορίες του δίνουν μια διαφορετική οπτική της συγκεκριμένης πολιτείας. Όπως ο ίδιος ο Vuong είπε, το γεγονός τον ώθησε να γράψει για την πόλη του Hartford. Παρόλο που έχει αναφερθεί και αγαπηθεί από συγγραφείς όπως ο Wallace Steven, ο Mark Twain, και η Harriet Beecher Stowe, ήθελε να δώσει την δική του οπτική, να εξιστορήσει τη δική του εμπειρία. Αυτό που θαύμασε περισσότερο σε αυτό το βιβλίο είναι ο τρόπος με τον οποίο παρουσίασε ένα μέρος που φαινομενικά καταστράφηκε χωρίς όμως να χάσει την εσωτερική του λάμψη καθώς και τους ανθρώπους του, που το κράτησαν ζωντανό.
Jenny Offill, Dept.of Speculation
Το μυθιστόρημα αυτό είναι το πορτραίτο ενός γάμου. Mέσα από τα γράμματα που ανταλλάζει το ζευγάρι παρακολουθούμε την εξέλιξη της σχέσης του. Γραμμένο με έναν ιδιαίτερο τρόπο προσκαλεί τον αναγνώστη να συμμετέχει στην εξέλιξη της πλοκής. Κάθε κενό, κάθε παράγραφος μάς φέρνει ακόμα πιο κοντά στα γεγονότα. Ο Vuong θαυμάζει τον τρόπο με τον οποίο γράφτηκε το συγκεκριμένο έργο, αλλά και το πόσο αβίαστα πετυχαίνει τον στόχο του: να τραβήξει το ενδιαφέρον, να προκαλέσει το συναίσθημα. Ολοκληρώνει τονίζοντας πως το θεωρεί «ένα εξαιρετικό παράδειγμα της δύναμης και του αντίκτυπου των κενών και της απόστασης, ένα αστείρευτο και κλασικό έργο».
