O François Ozon έχει ήδη καταφέρει να πάρει τον τίτλο του auteur και σίγουρα θα τον διατηρήσει, όσες ταινίες και αν δημιουργήσει στο μέλλον. Με 21 μεγάλου μήκους φιλμ στην μέχρι τώρα καριέρα του, ο Γάλλος συγγραφέας-σκηνοθέτης εξακολουθεί να εξερευνά νέα είδη στα οποία μπορεί να επιδείξει την εξυπνάδα και την οπτική του απάτη. Σήμερα, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους πρεσβευτές του νέου «Νέου Κύματος» ή αλλιώς «Nouvelle Vague», ενώ εκπροσωπεί με μεγάλη μαεστρία είδη, όπως το νέο νουάρ, εναλλακτικά θρίλερ, οικογενειακά δράματα και δίνει μεγάλη έμφαση στα συναισθήματα κάθε είδους.
Αισθητική, αιχμηρό σατιρικό χιούμορ και ανεμπόδιστη άποψη της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, είναι μόνο μερικά από τα κομμάτια του παζλ της φιλμογραφίας του
Τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται στις ταινίες του είναι η φιλία, η σεξουαλική ταυτότητα, οι διαφορετικές αντιλήψεις για την πραγματικότητα, η παροδικότητα και ο θάνατος. Ο ίδιος σε συνέντευξη του στο Indiewire έχει πει:
Ελπίζω ότι υπάρχουν στις ταινίες μου διαφορετικά επίπεδα ανάγνωσης. Ελπίζω ότι προκαλούν κάποια αντίδραση σε οποιοδήποτε θεατή – σε θεατή που δεν είναι καλά πληροφορημένος για τον κινηματογράφο. Και φυσικά αν κάποιος θεατής έχει μια άλλη σχέση με τον κινηματογράφο ελπίζω να έχει μια διαφορετική αντίδραση – να αναγνωρίζει τις επιρροές αμέσως. Όμως ο τρόμος, ο φόβος ή η αγωνία μπορούν να λειτουργήσουν σ’ όλους.
Ο François Ozon για μια δεκαετία (από το 1988 μέχρι το 1998) έκανε μικρού μήκους φιλμ, τα οποία μας προϊδέαζαν για το τι πρόκειται να δημιουργήσει στο μέλλον, μιας και από την αρχή του έκανε το δικό του «επαναστατικό» σινεμά. Από τη πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Sitcom, έως το φετινό, Peter von Kant, adaptation της ταινίας The Bitter Tears of Petra von Kant του αγαπημένου του Rainer Verner Fassbinder, ξεχωρίσαμε 10 ταινίες του François Ozon και όσοι auteur Ευρώπης και Αμερικής τον ενέπνευσαν.
Water Drops on Burning Rocks (2000)
Αν ο Fassbinder είχε διασκευάσει το θεατρικό έργο του το 1966 για την οθόνη, φαντάζεται κανείς ότι θα έμοιαζε με το The Bitter Tears of Petra von Kant. Έτσι ο Ozon, στην επανεπεξεργασία του αρχικού υλικού από τον Fassbinder, περιορίζει τη δράση σε ένα μόνο διαμέρισμα. Ο εικοσάχρονος Franz (Malik Zidi) εγκαταλείπει τη νεαρή αρραβωνιαστικιά του, Anna (Ludivine Sagnier), για τον 50χρονο Léopold (Bernard Giraudeau), μόνο για να αποπλανήσει αργότερα ο μεγαλύτερος επιχειρηματίας την Anna. Η δραματική ένταση μεγιστοποιείται αφού η ταινία εξελίσσεται συνεχόμενα στο ίδιο μοναχικό κτίριο, ακριβώς όπως και στο The Bitter Tears of Petra von Kant. Αδιαμφισβήτητα μέχρι και σήμερα, ο Fassbinder έχει αποτελέσει ίσως τη μεγαλύτερη έμπνευση για τον François Ozon.
Under the Sand (2000)
Ο Ozon δεν σταματά να δημιουργεί ένταση με το γρήγορο μοντάζ του σχεδόν σε κάθε του ταινία και εμπνέεται από τις ταινίες του Douglas Sirk, δημιουργώντας έναν γυναικείο χαρακτήρα γεμάτο ένταση και άρνηση. Η Marie (Charlotte Rampling), καθηγήτρια αγγλικής λογοτεχνίας σε πανεπιστήμιο του Παρισιού, είναι ευτυχισμένη παντρεμένη με τον Jean (Bruno Cremer) εδώ και 25 χρόνια, αν και δεν έχουν παιδιά. Στις καλοκαιρινές τους διακοπές στη νοτιοδυτική Γαλλία, ο Jean αφήνει τη Marie να κάνει ηλιοθεραπεία στην παραλία και πηγαίνει να κολυμπήσει στη θάλασσα, μέχρι που χάνεται. Την έχει αφήσει; Αυτοκτόνησε; Ή πνίγηκε;
8 Women (2002)
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η διεθνής ανακάλυψη του Ozon αποδείχτηκε ένα μιούζικαλ δολοφονίας-μυστηρίου, και όχι το παραβατικό Sitcom. Το 8 Women είναι μια ζοφερή, μοχθηρή κωμωδία, που θέλει να καταρρίψει, έναν-έναν, τη συμπάθεια των μεθυστικών χαρακτήρων του. Όσο για το ποιος σκότωσε τον πατέρα στην πρώτη πράξη; Όλοι φαίνονται ένοχοι σε κάποιο βαθμό. Η ομοιότητα με την ταινία του George Cukor δεν είναι τυχαία. Στην αρχή, ο Ozon σχεδίαζε να ξαναφτιάξει το The Women, μόνο που τα δικαιώματα της ταινίας είχαν ήδη διεκδικηθεί. Έτσι, αναζήτησε το 8 Women, ένα ελάχιστα γνωστό έργο του 1961, για να εκπληρώσει τις επιθυμίες του στον Cukor: ένα γυναικείο σύνολο με πρωταγωνίστριες τις Catherine Deneuve, Danielle Darrieux και Isabelle Huppert.
Swimming Pool (2003)
Με μεγάλη επιτυχία στις Κάννες, το ψυχοσεξουαλικό θρίλερ του Ozon συγχωνεύει απρόσκοπτα τη συνηθισμένη πραγματικότητα μιας γυναίκας με τις συνεχόμενες σκέψεις απόδρασης στο κεφάλι της. Ο ρόλος-κλειδί ανήκει στην Charlotte Rampling ως Sarah, μια αστυνομική μυθιστοριογράφο σε ένα δημιουργικό αδιέξοδο. Για την έμπνευση της, κατασκοπεύει την Julie του Ludivine Sagnier, την ανέμελη συγκάτοικό της. Ο Ozon δανείστηκε περισσότερα από έναν τίτλο από το θρίλερ του Jacques Deray το 1969, με πρωταγωνιστές τον Alain Delon και τη Romy Schneider. Και στις δύο ταινίες, μια εξωτερική πισίνα λειτουργεί ως αλεξικέραυνο για εφευρετικότητα, την σεξουαλική ζήλια και τον φόνο.
5×2 (2004)
Αν και κάποιος μπορεί να σκεφτεί ότι ο Ozon είδε το Memento (2000) και το Irréversible (2002) κατά τη συγγραφή του 5x2, το πραγματικό πρότυπό του ήταν το 2 Friends της Jane Campion. Έτσι, το 5x2, όπως η τηλεοπτική ταινία της Campion, απεικονίζει έναν χωρισμό αντίστροφα. Η ταινία ξεκινά με τη Marion (ValeriaBruni Tedeschi) να δίνει τα χαρτιά διαζυγίου στον Gilles (Stéphane Freiss) και ολοκληρώνεται με την πρώτη τους συνάντηση σε μια ηλιόλουστη παραλία, αλά Rohmer. Σε αντίθεση με το Memento και το Irréversible, το 5x2 αποφεύγει τις προκλητικές ανατροπές. Οι βάναυσες, γυμνά ειλικρινείς συνομιλίες του δυσλειτουργικού ζευγαριού είναι περισσότερο της βραδείας ποικιλίας της φιλμογραφίας του Μπέργκμαν, γι’ αυτό και η οντισιόν πραγματοποιήθηκε με το σενάριο της ταινίας Scenes from a Marriage.
Potiche (2010)
Η συνήθεια του Ozon να δίνει ρόλο σε εμβληματικούς Γάλλους ηθοποιούς αναπόφευκτα δημιουργεί απόηχους των περασμένων δόξεών τους. Μερικές φορές είναι διακριτικό, άλλες φορές είναι η Catherine Deneuve στο Potiche. Όχι μόνο ο κιτς χρωματικός συνδυασμός θυμίζει το γλυκόπικρο μιούζικαλ του JacquesDemy, The Umbrellas of Cherbourg, αλλά η Deneuve γίνεται μέχρι και αφεντικό ενός εργοστασίου ομπρελών. Μέσα σε όλες τις αναφορές του Jacques Demy, ο Ozon επισημαίνει και το The Last Metro, του συνονόματου François Truffaut, κυρίως γιατί επανένωσε την Deneuve με τον Gérard Depardieu.
In The House (2012)
Για μεγάλο μέρος του In the House, δεν είναι σαφές γιατί ο 16χρονος Claude (Ernst Umhauer) προσπαθεί να διεισδύσει στο αστικό σπίτι του συμμαθητή του. Αλλά αν η υπόθεση μοιάζει με θεώρημα, τότε επιβεβαιώνεται από την ανάλυση των αποπλανήσεων του Claude από έναν καθηγητή δημιουργικής γραφής, όπου αντιμέτωπος με αυτόν τον προικισμένο και ασυνήθιστο μαθητή, ο καθηγητής ανακαλύπτει ξανά τον ενθουσιασμό του για τη δουλειά του. Μόνο που η εισβολή του αγοριού θα εξαπολύσει μια σειρά από ανεξέλεγκτα γεγονότα, που μαεστρικά ο Ozon καλείται να αφηγηθεί στον θεατή με ένα συνονθύλευμα ιδεών από τον Pasolini και τον Hitchcock.
Young & Beautiful (2013)
Στο Potiche, κατά τον Ozon, υπάρχει ένας τυχαίος φόρος τιμής στο Belle De Jour του Luis Buñuel, και είναι όταν η Catherine Deneuve, η πρωταγωνίστρια και των δύο, φοράει ένα ρούχο που αντιγράφεται ασυναίσθητα από το ερωτικό ορόσημο του Buñuel. Το Young & Beautiful, ωστόσο, είναι ένας πιο άμεσος φόρος τιμής, με την άπιαστη ιστορία μιας νεαρής γυναίκας που γίνεται εργαζόμενη του σεξ. Στην αρχή, η Isabelle (Marine Vacth) είναι απλώς μια μπερδεμένη 17χρονη που κάνει για πρώτη φορά σεξ σε μια παραλία. Σύντομα, χρεώνει σε αγνώστους μια περιουσία για πολυτελείς ξενώνες. Με λίγα λόγια, αν ο Buñuel ζούσε στον 21ο αιώνα, θα έκανε αυτή την ταινία.
Frantz (2016)
Ο Ozon δεν σταματά να εμπνέεται και να δημιουργεί film remakes με τον δικό του τρόπο. Το Frantz δεν είναι ένα απλό remake του Broken Lullaby του Ernst Lubitsch. Αντίθετα, είναι η προσαρμογή του ίδιου του Ozon στο πηγαίο υλικό, ένα έργο δηλαδή του 1930 του Maurice Rostand. Στην κάμερα του Ozon, η ιστορία αγάπης μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο εξελίσσεται σε ένα Χιτσκοκικό μυστήριο: η Anna (Paula Beer), μια Γερμανίδα χήρα, ερωτεύεται έναν Γάλλο (Pierre Niney) που μπορεί να σκότωσε ή και όχι τον αρραβωνιαστικό της στο πεδίο της μάχης. Καθώς ένας εραστής αντικαθιστά έναν άλλο, οι νύξεις για το Vertigo αρχίζουν να συσσωρεύονται. Η Anna μιμείται ακόμη και τη πόζα της Kim Novak σε μια γκαλερί τέχνης, ενώ η εναλλαγή από την ασπρόμαυρη κινηματογράφηση στη μετάβαση πλούσιων χρωμάτων καθιστά το Frantz ένα από τα πιο ξεχωριστά φιλμ της Γαλλίας των τελευταίων χρόνων.
Summer of 85 (2020)
Ίσως με την πρώτη ματιά, το Summer of 85 να παραπέμπει στο Call Me By Your Name του Luca Guadagnino. Όμως, εκτός από τις εμφανείς ομοιότητες, αυτή είναι μια ταινία που ο Ozon ήθελε να τη δημιουργήσει εδώ και 20 χρόνια. Μερικώς προσαρμοσμένη στο Dance on My Grave του Aidan Chambers, η ταινία διαδραματίζεται (προφανώς) το καλοκαίρι του 1985 σε ένα τουριστικό θέρετρο. Στην ιστορία, ο 16χρονος Alexis σώζεται από έναν 18χρονο στην ακτή του Le Tréport και η σχέση που δημιουργείται μεταξύ τους βρίσκεται στο όριο ανάμεσα στη φιλία και την αγάπη. Αυτή δεν θα αργήσει να τεσταριστεί αφού η παρουσία μιας νεαρής κοπέλας, που βρίσκεται εκεί για διακοπές, θα φέρει αναστάτωση στη μεταξύ τους σχέση.
