Κάθε φορά που έρχεται η ώρα να γράψω ένα κείμενο σαν κι αυτό, δηλαδή μια σκηνοθετική «κοσμοανάλυση» που αφορά γυναίκα σκηνοθέτρια, χαίρομαι ακόμα περισσότερο γιατί πάντα, μέσα από όσα διαβάζω και μοιράζομαι, μαθαίνω όλο και περισσότερα πράγματα που με εκπλήσσουν.
Το να δημιουργείς τη δική σου ιστορία και ταυτότητα μέσα σε έναν κινηματογραφικό κόσμο που κυριαρχούν άνδρες δημιουργοί (με βάση την ιστορία και τα δεδομένα) είναι από μόνο του αξιοσημείωτο. Λίγες είναι οι γυναίκες που έχουν γίνει γνωστές μέσα από τις ταινίες τους, ακόμα λιγότερες αυτές που έχουν αναγνωριστεί ήδη από τα πρώτα βήματα της καριέρας τους. Μια από αυτές είναι η Andrea Arnold.
Λίγα λόγια για την Andrea Arnold
Μια τολμηρή Βρετανή δημιουργός που ξεκίνησε από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 να γράφει και να σκηνοθετεί τρεις ταινίες μικρού μήκους με κεντρομόλο δύναμη τη γυναίκα. Γεμάτες νατουραλισμό, κοινωνικό ρεαλισμό και χωρίς κανένα δισταγμό, οι ταινίες της Arnold εμβαθύνουν στον κόσμο των νέων, των ανήσυχων και των παραγκωνισμένων γυναικών που προσπαθούν να βγουν έξω από τα κοινωνικά δεσμά.
Το συγκλονιστικό μικρού μήκους ντεμπούτο της, Milk, μιλάει μέσα σε 10 λεπτά για την ιδιαίτερη αντιμετώπιση μιας γυναίκας στην πιο οδυνηρή στιγμή της. Η δεύτερη μικρού μήκους της, Dog, μας φέρνει αντιμέτωπ@ με την πιο σκληρή πλευρά του νεανικού έρωτα, ενώ το Wasp, η ταινία για την οποία η Arnold κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους, φέρνει στο προσκήνιο μια γυναίκα χωρίς χρήματα και με τέσσερα παιδιά, να συναντά ξανά τον πρώτο της έρωτα.
Οι μεγάλου μήκους ταινίες της Arnold
Οι μέχρι τώρα ταινίες μεγάλου μήκους της Andrea Arnold, που θα δούμε παρακάτω, είχαν ως επί το πλείστον γυναίκες ηρωίδες στο επίκεντρο, μέχρι που ανακοινώθηκε φέτος η νέα της ταινία με τίτλο Bird. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο post-production, όμως ξέρουμε ήδη τα ονόματα που πρωταγωνιστούν και είναι αυτά των Barry Keoghan, Franz Rogowski κ.α. Η τελευταία ταινίας της ήταν το ντοκιμαντέρ Cow το 2021, το οποίο επίσης διακρίθηκε από τα βραβεία BAFTA με μια υποψηφιότητα. Όσο, λοιπόν, περιμένουμε να δούμε τι μας επιφυλάσσει η Andrea με το Bird, ρίχνουμε μια ματιά στη πολύ ιδιαίτερη φιλμογραφία της από το 2006 έως το 2016.
Red Road (2006)
Με την ωμή αλλά εγκάρδια ταινία Red Road, το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της, η Andrea Arnold έγινε μια από τις αγαπημένες δημιουργούς του Φεστιβάλ των Καννών, όπου και της απονεμήθηκε το βραβείο Jury Price την ίδια χρονιά. Η Jackie (Katie Dickie) εργάζεται ως χειρίστρια των CCTV στη Γλασκώβη. Κάθε μέρα παρακολουθεί ένα μικρό μέρος του κόσμου, προστατεύοντας τους ανθρώπους που ζουν τη ζωή τους κάτω από το βλέμμα της. Μια μέρα εμφανίζεται σε μια από τις οθόνες της ένας άντρας, τον οποίο πίστευε ότι δεν θα ξανάβλεπε ποτέ και δεν ήθελε να ξαναδεί. Θα αναγκαστεί να τον αντιμετωπίσει, μη έχοντας άλλη επιλογή, καθώς τα στάδια της τραγωδίας, της θλίψης και της εξιλέωσης περνάνε μπροστά από τα μάτια της και τα δικά μας ταυτόχρονα.
Fish Tank (2009)
Σε μια από τις καλύτερες ιστορίες ενηλικίωσης του 21ου αιώνα, η Arnold επεκτείνει και εμπλουτίζει τη μικρού μήκους ταινίας της, Dog, και την εξελίσσει. Η 15χρονη Mia (Katie Jarvis) βρίσκεται συνεχώς σε σύγκρουση με την οικογένειά της και τον κόσμο γύρω της, χωρίς καμία δημιουργική διέξοδο. Ένα από τα λίγα πράγματα που την κάνουν να ξεφεύγει από τη καθημερινότητα της είναι η αγάπη της για το hip-hop. Όλα θα αλλάξουν στη ζωή της όταν θα συναντήσει τον Connor (Michael Fassbender), το νέο σύντροφο της μητέρας της. Με την ελπίδα ότι θα βρει νόημα στη ζωή της, στρέφει την προσοχή της στον Connor και οι συνέπειες είναι σίγουρα απρόβλεπτες.
Wuthering Heights (2011)
Η κινηματογραφική μεταφορά του κλασικού βιβλίου της Emily Brontë έγινε με τον πιο ξεχωριστό τρόπο από την Arnold, δίνοντας μεγάλη έμφαση στους χαρακτήρες σε συνδυασμό με την μελαγχολική φωτογραφία που επέλεξε για να «ντύσει» αυτή την ιστορία. Ένα φτωχό αγόρι άγνωστης καταγωγής, ο Heathcliff (Solomon Glave και James Howson), σώζεται από τη φτώχεια αφού προσλαμβάνεται από την οικογένεια Earnshaw. Ο Heathcliff σιγά σιγά αναπτύσσει μια έντονη σχέση με τη νεαρή θετή αδερφή του, την Cathy (Shannon Beer και Kaya Scodelario), και μια παθιασμένη ιστορία ξεκινά.
American Honey (2016)
Το δεύτερο Jury Prize στο Φεστιβάλ των Καννών για την Andrea Arnold ήρθε με το American Honey, μια δυνατή αποτύπωση της νιότης στο σήμερα όπου όλοι, όλες και όλα κινούνται γρήγορα, και ο προορισμός πολλές φορές είναι αβέβαιος. Ένα έφηβο κορίτσι, η Star (Sasha Lane) που δεν έχει να χάσει απολύτως τίποτα, ακολουθεί μια περιθωριοποιημένη ομάδα ατόμων, που πωλούν ταξιδιωτικά περιοδικά. Ανάμεσα στις γρήγορες διαδρομές τους στους δρόμους της Αμερικής, σε ατέλειωτα πάρτι και στον νεανικό έρωτα, η Star προσπαθεί να βγάλει τα προς το ζην ενώ παράλληλα έρχεται αντιμέτωπη με τη σκληρή πραγματικότητα του κόσμου που επέλεξε.