Συντάκτης : Γρυλλάκης Νίκος
Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι φέτος ο Νίκος Κουρής βίωσε δύο από τις σημαντικότερες θεατρικές του στιγμές. Η Θεσσαλονίκη είχε ήδη την ευκαιρία να τον απολαύσει στην φορμαλιστική Κωμωδία των Παρεξηγήσεων υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση της Κατερίνας Ευαγγελάτου και από σήμερα ο ίδιος θα βρει στέγη στο Θέατρο Αμαλία πρωταγωνιστώντας στο ιδιαίτερο έργο του Άλμπι “Η Γίδα ή ποια είναι η Σύλβια;” σε σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη.
Ένα έργο ομολογουμένως αντισυμβατικό, τολμηρό και προκλητικό, το οποίο φέρνει τους ήρωές του μπροστά στο ακατανόητο και τους καλεί να αναλογιστούν ποιοι πραγματικά είναι. Ένας περίεργος όσο και αφύσικος έρωτας μεταξύ ενός επιτυχημένου οικογενειάρχη με μια… γίδα. Ο Μάρτιν βιώνει φαινομενικά την απόλυτη ευτυχία, ζώντας με μια γυναίκα με την οποία είναι ακόμα ερωτευμένος μέσα στον μακρόχρονο έγγαμο βίο τους από τον οποίο προέκυψε βέβαια και ένα παιδί. Όλα όμως ανατρέπονται όταν η σύζυγός του, την οποία ερμηνεύει η Λουκία Μιχαλοπούλου, μαθαίνει ότι ο άντρας της και πατέρας του παιδιού της έχει ερωτευτεί μια γίδα. Ο Άλμπι οικοδομεί ένα σύμπαν τρελό και παράξενο και με μαεστρία και χιούμορ μιλάει μέσα από τους ήρωές του για ό,τι βασανίζει την ανθρώπινη φύση.
Με αφορμή αυτό το ανοίκειο και απρόσμενο έργο, μίλησα με τον Νίκο Κουρή λίγο πριν την πρεμιέρα του τόσο για την πρόκληση του να πρωταγωνιστήσει στην “Γίδα” όσο και για τις προβληματικές που θίγει το έργο, την ευτυχία, την ταυτότητα, τους ανθρώπους, το θέατρο και την ζωή.
Σας βρίσκω λίγο πριν την πρεμιέρα της παράστασης , του έργου “Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;”. Θεωρείτε στοίχημα το συγκεκριμένο ανέβασμα του ομολογουμένως περίεργου θεατρικού έργου;
Και βέβαια είναι στοίχημα γιατί είναι ένα έργο πάρα πολύ προκλητικό που πρέπει να ανέβει με έναν τρόπο ο οποίος θα αναδείξει την αναγωγή του, ότι δηλαδή αυτό που βλέπει ο θεατής δεν είναι απλά μια κτηνοβασία. Μιλάει για πολλά άλλα πράγματα τα οποία φυσικά δεν διευκρινίζονται και δεν είναι η δουλειά του έργου να διευκρινίσει. Είναι ένα έργο βαθιά ποιητικό, κατά τη γνώμη μου, ένα έργο βαθιά αλληγορικό, σπουδαίο και καλογραμμένο.
Θίγει η αλληγορία του Άλμπι το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν πολλές φορές να αντιληφθούν τι φταίει και δεν είναι ευτυχισμένοι; Και αυτό ενώ φαινομενικά όλα είναι σε μια σειρά.
Μιλάει για αυτό αλλά και πέρα από αυτό. Ακόμα και όταν είσαι ευτυχισμένος μέσα σε μια δοσμένη κοινωνική φόρμα, αυτό που νομίζεις και σε έχουν κάνει να πιστεύεις ότι είναι ευτυχία, δεν είναι τελικά αυτό που ποθεί η ψυχή σου. Δεν είναι αυτό για το οποίο είσαι πλασμένος από την φύση σου. Είναι λίγο επίπλαστο το σχήμα της ζωής μας μέσα στις κοινωνίες. Νομίζουμε ότι είμαστε ευτυχισμένοι. Ο ήρωας που παίζω είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. Είναι ένας άνθρωπος που καταλαβαίνει ότι αυτό που θεωρούσε ως ευτυχία του και επιθυμία του, τελικά είναι κάτι άλλο. Συναντώντας τη γίδα, αισθάνεται κάτι και πηγαίνει σε μια περιοχή που τον κάνει να αντιληφθεί ότι δεν ξέρει ποιος πραγματικά είναι και τι του αρέσει. Δεν καταλαβαίνει πως έφτασε να είναι φτιαγμένη η ζωή του έτσι. Όλα αυτά δοσμένα με απίστευτο χιούμορ γιατί είναι σπουδαίος μάστορας ο Άλμπι. Το νιώθεις ότι είναι σπουδαίο έργο, έχει κάτι από την τραγωδία.
Θεωρείτε ότι η μοναδική αυτή δομή του που χτίζει πάνω στα κωμικά στοιχεία για να καταλήξει στις τραγικές συνέπειες είναι και αυτό που γοήτευσε το κοινό που παρακολούθησε μέχρι τώρα την παράσταση;
Το έργο έχει μια τρελή διαδρομή. Είναι και θέμα ανεβάσματος. Επιλέξαμε να ακολουθήσουμε την τρελή διαδρομή του. Το τέλος αφήνει τον θεατή ενεό, μένει αμήχανος. Όπως ακριβώς μένει ο θεατής αμήχανος όταν τελειώνει μια τραγωδία. Χωρίς να είναι τραγωδία. Δεν υπάρχει καθαρά τραγικό πρόσωπο. Υπάρχουν όμως τα μεγάλα ερωτήματα που θέτει η τραγωδία. Στο έργο ό,τι συμβαίνει δεν είναι αυτό που φαίνεται. Δεν ξέρει κανείς τι ακριβώς συμβολίζει η γίδα, είναι κάτι σαν τον άγνωστο Χ.
Είπαμε πριν για την ευτυχία και θέλω να σας ρωτήσω πόσο εύκολα μπορούν οι άνθρωποι να αδράξουν την ευτυχία αν δεν συνειδητοποιούν αν είναι ή όχι ευτυχισμένοι. Πώς μπορεί κάποιος να κυνηγήσει την ευτυχία αν δεν ξέρει ότι του λείπει;
Είμαστε καταδικασμένοι να την κυνηγάμε. Είμαστε υποχρεωμένοι να την αναζητούμε, να την ψάχνουμε. Είναι υποχρεωτικό από την φύση την ίδια και από την αγάπη προς την ζωή. Πρέπει να ανακαλύψει ο καθένας την δικιά του ευτυχία.
Δεν είναι εύκολο. Ειδικά έτσι όπως είναι φτιαγμένες οι ζωές μας. Είναι πολύ δύσκολο κάποιος να ελευθερωθεί από αυτό το σχήμα των κοινωνιών. Να ελευθερωθεί από τον τρόπο που επιλέγει να ζει μέσα στην κοινωνία, να φτιάχνει τις φιλίες του, να είναι αποδεκτός, να κάνει ό,τι του έχουν πει ότι πρέπει να κάνει. Πρέπει κανείς να μηδενίσει το κοντέρ. Ο Μάρτιν βρίσκεται στην καρδιά της επιτυχίας όπως νοείται στην κοινωνία μας και καταστρέφεται. Ή σώζεται, ανάλογα πως θα το δει κανείς.
Είναι αυτή η ερωτική έλξη του Μάρτιν προς τη γίδα εκτός από ασύλληπτη και μη διαχειρίσιμη από μέρους του; Με κάνει να σκεφτώ ότι ίσως ο Άλμπι είχε στον νου του ότι οι άνθρωποι δεν επιλέγουμε ποτέ το τι θα αισθανθούμε, όσο παράλογο κι αν είναι.
Φυσικά, αυτό ακριβώς είναι. Είναι απολύτως μη διαχειρίσιμο. Ο άνθρωπος βρίσκεται σε μια τρελή διαδικασία, είναι κατ’ έναν τρόπο τρελός. Από τη μια νιώθει αυτά τα τρομερά αισθήματα και από την άλλη δεν ξέρει πως να τα ακουμπήσει στην πραγματικότητα. Θα μου πεις, τι πρωτότυπο! Ποιος μπορεί να το κάνει αυτό; Αυτό, όμως, είναι μια αναγκαία προϋπόθεση για την ευτυχία. Δεν μπορείς να νιώθεις άλλα και να κάνεις άλλα. Πρέπει αυτό που νιώθεις να μπορείς να το διοχετεύσεις στην πραγματικότητα της ζωής σου. Όχι στο μυαλό σου. Ούτε στη φαντασίωση. Δεν γίνεται να νιώθεις ένα συναίσθημα και να μην μπορείς να το διοχετεύσεις. Να μην γίνεται αποδεκτό από τους γύρω σου. Σκέψου κάθε μορφής διαφορετικότητα, για παράδειγμα τους ομοφυλόφιλους. Άμα κάποιος δεν πηγαίνει με το ρεύμα θα έχει πρόβλημα.
Μου είπατε ότι θεωρείτε ότι ο Μάρτιν τρελαίνεται. Τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που οδηγεί κάποιον στην τρέλα;
Οποιοσδήποτε αισθανθεί κάτι το οποίο δεν περίμενε να αισθανθεί, ακριβώς γιατί δεν ήξερε ότι υπάρχει, τρελαίνεται. Δεν γίνεται να προσπαθούμε να εκλογικεύσουμε τα αισθήματα. Είναι παρά φύσιν.
Εκτός από την πορεία της παράστασης γενικά, ακούγεται για σας ειδικά ότι ίσως διανύετε την καλύτερη θεατρική σας στιγμή, τόσο με το “Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;” όσο και με την “Κωμωδία των Παρεξηγήσεων”. Αισθάνεστε εσείς ότι ισχύει αυτό που ακούγεται;
Εγώ δεν μπορώ να πω τίποτα για τον εαυτό μου. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι αισθάνομαι πολύ ευτυχής που δουλεύω με αυτά τα δύο έργα που ανέφερες και νιώθω πολύ δημιουργικός. Είμαι πολύ καλά. Είμαι τυχερός και για τις δύο παραστάσεις. Είναι σαν το γκολ του Μέσι. Έβαλε ένα γκολ και όταν τον ρώτησαν πως το έβαλε απάντησε ότι ήταν τυχερός.
Αναζητάτε τον εαυτό σας στους ρόλους σας; Ή θέλετε να είναι κάτι εντελώς κόντρα σε αυτό που είστε;
Θέλω να ανακαλύπτω στοιχεία του εαυτού μου και όχι να χρησιμοποιώ αυτά που ξέρω. Συνήθως θέλω να αποφύγω αυτά που ήδη ξέρω και να αναζητήσω άλλα. Διαλέγω ρόλους που ίσως μου δώσουν την δυνατότητα να ανακαλύψω κάτι καινούριο. Νομίζω ότι καλό είναι να μην κάνουμε ότι ξέρουμε τον εαυτό μας. Το να μην ξέρουμε τον εαυτό μας απόλυτα για μένα είναι δεδομένο. Το ότι μπορεί να νομίζεις κάποια πράγματα δεν σημαίνει και πολλά.
Άρα μαθαίνετε κάτι για εσάς;
Τον εαυτό μου δεν τον μαθαίνω, τον απορρίπτω, τον ανακαλύπτω, τον ξαναγνωρίζω και τον ξαναχάνω. Δεν είναι τίποτα σταθερό. Δεν μου αρέσει τα πράγματα να είναι προαποφασισμένα. Μ’ αρέσει να αλλάζω, να με βλέπω όπως δεν φαντάστηκα ποτέ. Τώρα που είμαι και λιγότερο φοβισμένος αφήνομαι περισσότερο στη δουλειά. Παλιά προσπαθούσα να κρατηθώ από κάτι σταθερό για να μην χαθώ. Προσπαθούσα να πω είσαι αυτό και έλα, Νίκο, θα τα καταφέρεις. Τώρα επηρεάζομαι από τους άλλους, από τη στιγμή και από ένα έργο.
Αυτό κάνει ο έρωτας, ξέρεις. Σε κάνει να χάσεις τον εαυτό σου. Για αυτό μας φέρνει πάντα σε τόσο δύσκολη θέση. Μας σπρώχνει στο να χάσουμε τον εαυτό μας.
Έχετε αισθανθεί ποτέ να χάνετε τον εαυτό σας λόγω ενός έργου ή ενός ρόλου; Να χάνεστε στην αναζήτηση των συναισθημάτων, των κινήτρων, των παθών ενός ρόλου και να σας επηρεάζει μέχρι το κόκαλο;
Όταν ασχολούμαι τόσο ουσιαστικά με έναν ρόλο υπάρχω μόνο εγώ που τον κοιτώ. Εγώ είμαι που σκύβω και τον κοιτώ. Το βλέμμα είναι δικό μου. Δεν ξέρω ποιος είναι ο ρόλος. Εγώ μπαίνω και κυκλοφορώ στη δράση του με βάση τα ερεθίσματα που παίρνω από αυτόν. Ερεθίσματα μπαίνουν μέσα μου και εγώ αντιδρώ. Η αντίδραση σε αυτά τα ερεθίσματα είναι ο ρόλος. Δεν είναι αποφάσεις. Αυτό είναι η υποκριτική για μένα. Δεν μπορώ να χάσω τον εαυτό μου σε έναν ρόλο γιατί δεν έχω ιδέα πού αρχίζει και πού τελειώνει ο εαυτός μου. Αυτή είναι και η ουσία της περιπέτειας που λέγεται ζωή. Τα ερεθίσματα που παίρνουμε και πως τα σχηματίζουμε.
