Πριν από μερικές εβδομάδες, σε μία μικρή γωνιά του ίντερνετ, «πέσαμε» πάνω στο Metagrunge Studio, μία δημιουργία της illustrator Μαρίας Σωτηροπούλου. Ένα t-shirt με τη λέξη «Αγάπη» ήταν αρκετό για να θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για την ίδια και το έργο της. Κάπως έτσι, ξεκίνησε και η Μαρία με τη σειρά της να μας αφηγείται πώς προέκυψε το Metagrunge Studio:
«Το Metagrunge ακολούθησε το blog «inthemudifoundthee» που είχα ξεκινήσει το 2010 και εκεί έγραφα για ό,τι έβρισκα ενδιαφέρον και αισιόδοξο στα πιο απίθανα ή απρόβλεπτα μέρη. Σήμερα, το Metagrunge είναι για μένα αυτό που κρατάς από κάτι δύσκολο και το μετατρέπεις σε δημιουργική ενέργεια και πολλές φορές μπορεί να καταλήξει να γίνει και ένα αυτοτελές έργο τέχνης ή μια καλή ιστορία. Είναι συνδεδεμένο με το μουσικό κίνημα Grunge από τα ’90s, γιατί η μουσική και όλη η αποδοχή της αισθητικής αυτής με βοήθησε σε σκοτεινές περιόδους και ήταν και το πρώτο δείγμα του πώς μπορεί η τέχνη κυριολεκτικά να βοηθήσει να εξιλεώσει κανείς συναισθήματα όπως ο φόβος, ο θυμός και η κάθε μορφής υπαρξιακή αγωνία και θλίψη όταν γίνει καθημερινή πρακτική».
View this post on Instagram
Οι πρώτες επαφές με την τέχνη πριν τη δημιουργία του Metagrunge
Η σχέση της Μαρίας, όμως, με την τέχνη ξεκινά πολύ πιο πριν τη δημιουργία του Metagrunge. Η επαφή με διάφορες μορφές τέχνης και ποικίλα ερεθίσματα καθόρισαν σημαντικά όλα εκείνα με τα οποία θα καταπιανόταν αργότερα η ίδια.
«Θυμάμαι ότι μου έκαναν πολύ εντύπωση οι πίνακες που είχαμε στο σπίτι μας. Κάποιοι του Νταλί, κάποιοι του Γαΐτη και προσπαθούσα να βγάλω νόημα, ενώ περιστασιακά τους έδινα κι ένα δικό μου τίτλο, «αυτός με τα άλογα» ή «τα ανθρωπάκια τα ασπρόμαυρα, τα σοβαρά». Αργότερα ξεκίνησε η επαφή μου με τα κινούμενα σχέδια, κυρίως στην κρατική τηλεόραση: τη γνωστή «Λίμνη των Κύκνων» του 1981 με την μουσική του Τσαϊκόφσκι, οι περιπέτειες των Μικρών Κοάλα, κάτι μελαγχολικά ρώσικα παραμύθια με πληθωρικές φιγούρες και χρώματα και κάπου εκεί υποθέτω ξεκίνησε το πάρτυ στο μυαλό μου.
Μια διαφορετική εκδοχή τέχνης σε μορφή οπτικών ερεθισμάτων ήταν το παντοπωλείο του παππού μου στις Οινούσσες, το οποίο ήταν ένα συμπυκνωμένο μουσείο οπτικής πληροφορίας στα μάτια μου: συσκευασίες οργανωμένες, τυπογραφία, βιτρίνες με παιχνίδια δεκαετιών του ‘60, ‘70, ‘80, μικροπράγματα, αφίσες του Παναθηναϊκού, ψυγεία με παγωτά και κάπου πιο πίσω στα κρυφά σημεία, διάφορα τετράδια εποχής, περιοδικά και άλλα. Στο νησί εκεί είχα περάσει και πολλές ώρες μέσα στην εκκλησία -κυρίως το Πάσχα-, όπου χάζευα με τις ώρες (μου φαινόντουσαν πολλές) τις αγιογραφίες, τις φιγούρες και τα έντονα βλέμματα τους, τα χρώματα, την τελετουργία μέσα στο ιερό και αυτά έχουν εντυπωθεί έντονα στην αισθητική μου».
Όσα βρίσκουμε στο Metagrunge σήμερα
Μέσα από το Metagrunge, η Μαρία ασχολείται κυρίως με την παροχή υπηρεσιών όπως είναι η εικονογράφηση και η οπτική επικοινωνία, ενώ συνάμα διατηρεί και το δικό της e-shop που αναφέραμε παραπάνω. Εκεί βρήκαμε τη σειρά με το χαρακτικό «Αγάπη» σε T-shirts και τσάντες, τα κολάν «Μπράβο!» με ενθαρρυντικά μηνύματα για όσους γυμνάζονται, περπατούν στην πόλη και τα χρειάζονται, τα τετράδια χρωματισμού για ενήλικες και παιδιά «Σχεδιάζω άρα Ονειρεύομαι», προϊόν της καραντίνας και άλλα πολλά. Και φυσικά, πριν από όλα αυτά έχει προηγηθεί σχετική έρευνα για τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε κάθε μία από αυτές τις δημιουργίες.
View this post on Instagram
«Για όλα τα υλικά που επιλέγω, είτε πρόκειται για χαρτιά που θα εκτυπώσω για πελάτες ή για υφάσματα, προσπαθώ η παραγωγή τους να προέρχεται από μία ηθική διαδικασία και πρακτική (π.χ. δίκαιες συνθήκες εργασίες) και να αφήνει όσο δυνατόν λιγότερο αποτύπωμα στο περιβάλλον, ή να μπορεί να ανακυκλωθεί ή να είναι από ανακυκλωμένα υλικά (cotton, paper). Προσπαθώ -όσο γίνεται ή μπορώ να το γνωρίζω- να μην ασκείται βία σε ζώα κατά τη διάρκεια παραγωγής τους. Επειδή για πρακτικούς λόγους μέχρι τώρα επιλέγω έτοιμα ρούχα, διαλέγω εταιρείες που έχουν διαφάνεια ως προς τον τρόπο και τον τόπο παραγωγής των ρούχων, καλές εργασιακές πρακτικές και δικαιώματα, όπως είναι οι ενδείξεις fair wear, climate neutral, και vegan friendly».
Μία ματιά στη δημιουργική διαδικασία
Όπως πάντα, μας αρέσει να μπαίνουμε για λίγο στα παρασκήνια της δημιουργικής διαδικασίας, καθώς γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αυτή έχει πολύ διαφορετικά γνωρίσματα ανάλογα με το άτομο που έχουμε απέναντί μας. Έτσι, ζητήσαμε και από τη Μαρία να μας βάλει για λίγο στον δικό της κόσμο και να μας πει πώς κινείται συνήθως προτού ξεκινήσει ένα νέο εγχείρημα:
«Όταν πρόκειται για σχεδιασμό οπτικής επικοινωνίας έχω στο μυαλό μου αυτό που μας είχε πει ο Bob Gill στο μάθημά του, να ψάχνουμε να βρούμε μια αλήθεια μέσω της παρατήρησης για αυτό το οποίο θέλουμε να επικοινωνήσουμε, γιατί ό,τι υπάρχει ήδη στο μυαλό μας, έχει μπει από την κουλτούρα και το κοινωνικό μας περιβάλλον και είναι δύσκολο να είναι αυθεντικό. Μας είχε πει χαρακτηριστικά να πάμε να κάτσουμε σε μια λαϊκή ή ένα πλυντήριο μέχρι να βρούμε κάτι ενδιαφέρον να πούμε για αυτό.
View this post on Instagram
Οπότε, πάντα ξεκινάω με έρευνα, -ιδανικά αν μπορώ και επιτόπια- για να δω αυτά που κάνουν κάτι ξεχωριστό μέσα από την δική μου οπτική. Στη συνέχεια τα φιλτράρω, τα συνδυάζω με τις γνώσεις μου και ξεκινάω τα προσχέδια. Στα πιο καλλιτεχνικά, που είμαι ελεύθερη να επιλέξω τις θεματικές μου, μου αρέσει να ανιχνεύω και να συλλέγω ιστορίες αγάπης, φροντίδας και ενσυναίσθησης, όπως αυτές αποτυπώνονται από μικρές κουβέντες και διακριτικές κινήσεις σε ανύποπτο χρόνο (κυρίως γιατί τις έχω κι εγώ ανάγκη) και με ενδιαφέρει να βρίσκω τρόπους να αποτυπώνω ζωγραφικά και συμβολικά τα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως το μετατραυματικό στρες, που είναι «αόρατα». Από αυτά που διαβάζω και από προσωπική εμπειρία πιστεύω πως η ενασχόληση (έστω και για λίγο) με οποιαδήποτε μορφή τέχνης σε καθημερινή βάση συμβάλλει πολύ στη βελτίωση της ψυχολογίας και την ενδυνάμωση των μελών μιας κοινότητας».
Κάθε σχέδιό μου είναι ένα στιγμιότυπο από μια μεγάλη ιστορία, που συνεχώς τροποποιείται, είναι ζωντανή.
Η ιστορία αυτή προκύπτει από το γεγονός ότι ούσα διαρκώς σε κίνηση, αλλάζω συνεχώς οπτικές γωνίες και με βοηθάει να έχω μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και κατανόηση για τον κόσμο γύρω μου. Το κατάλαβα εκ των υστέρων, μετά από πολλά χρόνια που δημιουργούσα ζωγραφιές, κείμενα αυθόρμητα -σχεδόν ασυνείδητα-, πάνω σε χαρτιά και τετράδια ανάλογα με το τι με προβλημάτιζε κάθε φορά. Τα σχέδια μου είναι στιγμιότυπα από μικρές ιστορίες που προκύπτουν από πράγματα που βλέπω στον δρόμο στην Αθήνα, κουβέντες που ακούω, πράγματα που θα ήθελα να πω σε εμένα ή κάποιον φίλο για να τον βοηθήσω, προσπαθούν να ανταποκριθούν σε υπαρξιακές αγωνίες και καταγράφουν τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας».
Οι ταινίες και τα βιβλία ως πηγή έμπνευσης
«Από ταινίες, είδα την τελευταία ταινία του Καουρισμάκι. Πάντα με συγκινεί ο ανθρωπισμός του και ο πολύ ιδιαίτερος τρόπος να πολιτικόποιεί τις ταινίες του μέσα από καθημερινές μικρές στιγμές. Το Poor Things και η διαδρομή του Γιώργου Λάνθιμου με εμπνέει στο να επιμένω να κάνω αυτό που πιστεύω ακόμα κι αν έχω μικρό κοινό στα πρώτα βήματα. Είχα την χαρά να δω στο Studio Ghibli στο Τόκιο τον Μάρτιο, την μικρού μήκους A Sumo Wrestler’s Τale των Miyazaki και Yamashita, μου έφτιαξε τη μέρα, είναι ακριβώς μιας ιστορία ανέλπιστης αλληλεγγύης και φροντίδας. Η πιο πρόσφατη είναι το Perfect Days του Wenders, ήταν η ταινία που είχα ανάγκη να δω και δεν το ήξερα. Από βιβλία, διαβάζω το The School of Life του Alain de Botton, το Complex PTSD-From Surviving to Thriving του Pete Walker, ενώ με είχε εμπνεύσει πολύ Το Μανιφέστο της Μπερναρντίν Εβαρίστο».
Όσα επιφυλάσσει η άνοιξη και το καλοκαίρι για το Metagrunge
Το πρόγραμμα της Μαρίας για το Metagrunge μοιάζει αρκετά γεμάτο για το επόμενο χρονικό διάστημα. Πιο συγκεκριμένα, ξεκινώντας από τον Απρίλιο, στις 18/4 και 25/4, η ίδια μαζί με την Εύα Βλάχου θα παρουσιάσουν για δεύτερη φορά την παράσταση Empty Canvas στο Ρεκτιφιέ, έπειτα από δύο sold-out παραστάσεις τον περασμένο Δεκέμβριο. Πρόκειται για μια παράσταση χορού και εναέριων ακροβατικών, αφιερωμένη στην δημιουργία και τις ιδέες που δεν θέλω να μένουν σε χαρτιά -είχαν μαζευτεί πολλές ειδικά με την πανδημία. Η Μαρία έχει ζωγραφίσει στο χέρι τα σκηνικά της παράστασης, ενώ οι χορογραφίες έχουν ένα τελετουργικό χαρακτήρα και είναι εμπνευσμένες από ταινίες και μεσαιωνικές εικονογραφήσεις.
Παράλληλα, η ίδια έχει ξεκινήσει το εργαστήρι «Αφορμές για Τέχνη», στο οποίο μπορεί να συμμετέχει κάθε άτομο που το επιθυμεί, ανεξάρτητα από το αν έχει ή όχι εμπειρία ή επαφή με τη ζωγραφική. Στο εργαστήρι, οι συμμετέχουσες και οι συμμετέχοντες βρίσκουν μία αφορμή ανάλογα με τη θεματική (μια εικόνα, μια φωτογραφία, ένα υλικό) και με εργαλείο την ζωγραφική δημιουργούν ένα συλλογικό έργο με μια κοινή ιστορία.
View this post on Instagram
Η Μαρία ανά διαστήματα διοργανώνει Open Studio days για όποι@ θέλει να επισκεφτεί το εργαστήριό της, να τη γνωρίσει από κοντά και να βρει τα προϊόντα της. Στα σχεδιαστικά, ετοιμάζει τη νέα συλλογή και δράσεις για το Think of Serifos, ενώ στο Metagrunge Art η ίδια παραμένει ανοιχτή σε συνεργασίες όπου μπορούν να συνυπάρξουν τα προϊόντα της και οι θεματικές που εκπροσωπούν, όπως ψυχική υγεία και ανθεκτικτικότητα μέσω της ενσωμάτωσης της δημιουργικότητας στην καθημερινότητα.
Ανακάλυψε το Metagrunge:
E-shop | Portfolio | Instagram | Facebook | Παράσταση
