Το καλοκαίρι έφτασε, τα κλειστά θέατρα ακόμα και με κλιματισμό γίνονται αποπνικτικά, η θερμοκρασία ανεβαίνει συνεχώς και όλα αυτά έχουν ως φυσικό επακόλουθό τους την επίσημη έναρξη των θεατρικών περιοδειών. Οι θίασοι έχουν καιρό τώρα ανακοινώσει τις θεατρικές πιάτσες από τις οποίες θα κάνουν την βόλτα τους και τα ανοιχτά θέατρα της Θεσσαλονίκης δεν θα μπορούσαν να λείπουν από αυτές.
Το TFC Magazine ξεκινάει πλέον σε καλοκαιρινούς ρυθμούς τις θεατρικές συνεντεύξεις σχετικά με τις παραστάσεις που θα περιοδεύσουν κάνοντας πρεμιέρα με ένα πρόσωπο ιδιαίτερα αγαπητό στο ευρύ κοινό.
Ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης είναι το παράδειγμα του ηθοποιού που μπορεί να φέρει σε πέρας ό,τι και αν του ζητηθεί, πάντα εξίσου αποτελεσματικά. Κωμικός στην τηλεόραση, περισσότερο δραματικός όπως συζητήσαμε στο θέατρο, σατυρικός στο πλαίσιο των παραστάσεων με τους “Άγαμοι Θύται”, ενίοτε και στον ρόλο τραγουδιστή (να πω εδώ ότι αρνήθηκε πεισματικά να παραδεχθεί ότι τραγουδάει, τονίζοντας ότι είναι ηθοποιός). Το καλοκαίρι θα τον δούμε στο Τάβλι του Δημήτρη Κεχαΐδη μαζί με τον Γεράσιμο Σκιαδαρέση και με αφορμή αυτήν την παράσταση έγινε η συζήτησή μας!
Περιοδεύετε, λοιπόν, με το Τάβλι, το οποίο ασχολείται με δύο ανθρώπους που επιδιώκουν να βολευτούν, να “πιάσουν την καλή”. Πώς το αντιλαμβάνεστε το “πιάνω την καλή” κ. Μιχαηλίδη;
Όταν λέμε να “πιάσω την καλή” μιλάμε για την γνωστή θεωρία της ήσσονος προσπάθειας. Προσπαθώ με πλάγια μέσα χωρίς να κοπιάζω να βρω μία πατέντα, μία κομπίνα για να βγάλω γρήγορα, εύκολα και ξεκούραστα λεφτά. Αυτή είναι η βασική φιλοσοφία που έχει κυριαρχήσει τα τελευταία πενήντα χρόνια στην χώρα μας. Νομίζω ότι από αυτήν την άποψη ήταν προφητικός ο Κεχαΐδης.
Πιστεύετε ότι τέτοιες συμπεριφορές παρατηρούνται μόνο στην Ελλάδα;
Νομίζω πως όχι. Ίσως επειδή είμαστε δαιμόνιος λαός μηχανευόμαστε ενδιαφέροντες τρόπους να βγάλουμε χρήματα και κάποιοι από αυτούς δεν είναι οι πιο σοφοί. Εν προκειμένω, στο έργο πέραν του ότι είναι γελοίο και παρανοϊκό το σχέδιο είναι και τελείως απάνθρωπο. Φαντάζομαι ότι τέτοιες συμπεριφορές αφορούν το ανθρώπινο είδος γενικότερα και όχι μόνον τους Έλληνες.
Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό, το να υπάρχουν δηλαδή άνθρωποι , οι οποίοι θέλουν να βγάλουν χρήματα χωρίς να κοπιάσουν και ενδεχομένως άνομα;
Πάντα θα υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι. Από την στιγμή που στην κοινωνία υπάρχει και ο λοξός δρόμος για να φτάσεις κάπου. Είναι σαν αυτό που γίνεται όταν ξεκινάς να κάνεις έναν αγώνα δρόμου. Κάποιος θα κλέψει. Θέλει να πάει λίγο πιο γρήγορα και κόβει δρόμο. Στην πραγματικότητα δεν γίνεται να κόψεις δρόμο. Κάποιες φορές ενδεχομένως κάποιοι να νομίζουν ότι το κάνουν αλλά είναι μια ενδιαφέρουσα αυταπάτη. Το ζήτημα είναι να έχεις μια κοινωνία η οποία έχει νόμους και να λειτουργεί το κράτος. Αυτό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να μας αφορά όλους. Να λειτουργεί η δημοκρατία και η ισονομία.
Είχε πει ο Δημήτρης Κεχαΐδης ότι δεν έγραφε πολύ συχνά γιατί δεν μπορούσε να αποχωριστεί τους ήρωες που δημιουργούσε. Συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με εσάς και τους ήρωες που ενσαρκώνετε;
Κάποιες φορές συμβαίνει. Κάποιες φορές αγαπάς περισσότερο κάποιους ήρωες παίζοντάς τους. Ειδικά στο θέατρο που αναμετριέσαι μαζί τους καθημερινά. Δεν έχει και τέλος η δουλειά του ηθοποιού με το ψάξιμο. Μπορεί να παίζεις έναν ρόλο επί δύο χρόνια και μετά από δύο χρόνια να ανακαλύπτεις καινούρια πράγματα και καινούριες αποχρώσεις στον ρόλο. Υπάρχουν άλλες φορές που θέλεις να τους αποχωριστείς γρηγορότερα (Γέλιο).
Τι είναι αυτό που θυμάστε με νοσταλγία από τις παραστάσεις και τι θα θέλατε να είχατε ήδη ξεχάσει;
Με νοσταλγία δεν θυμάμαι σχεδόν τίποτα. Είναι πράγματα που έχουν κλείσει τον κύκλο τους και έχουμε πάει αλλού. Σκέφτομαι το επόμενο που θα έρθει. Αυτά που θα ήθελα να έχω ξεχάσει είναι ελάχιστα. 3 ή 4 στις 80-90 παραγωγές που έχω κάνει. Τα έχω αποβάλλει τόσο που σχεδόν δεν τα θυμάμαι. Ήταν οι κακές εξαιρέσεις που για μένα που ήμουν τυχερός ήταν λίγες. Λίγα πράγματα είπα ότι δεν θέλω να μου ξανασυμβούν.
Κάτι που δεν γνώριζα για εσάς είναι ότι νεότερος ανεβάζατε έργα ρεπερτορίου σε πειραματικά θέατρα στην Θεσσαλονίκη.
Για μένα δεν ήταν διαφορετική περίοδος τότε. Όλη μου την ζωή αυτό κάνω. Το κριτήριο μου είναι πάντα το ίδιο. Η διαφορά είναι ότι τότε ήμουν σε μικρές ομάδες και δεν είχαμε πολύ κόσμο. Κάναμε μια δουλειά ενδιαφέρουσα κατά τη γνώμη μου αλλά δεν είχε αντίκρυσμα γιατί ήμασταν νέοι άνθρωποι, χωρίς εμπειρία και ίσως το κοινό να μην ήταν τόσο εξοικειωμένο με αυτό που κάναμε. Αυτό ήταν μεγάλο σχολείο για εμένα. Στην ουσία, όμως, δεν ήταν πράγματα διαφορετικά από ό,τι έχω κάνει. Έχω παίξει σε πολύ λίγες παραστάσεις που θεωρούνται mainstream.
Θυμάστε την πρώτη φορά που είδατε σε εκείνες τις παραστάσεις το θέατρο να γεμίζει;
Βεβαίως το θυμάμαι! Ήταν η δεύτερη παράσταση που είχαμε κάνει, ένα κείμενο του Ντάριο Φο, στο οποίο με όλο το θράσος της νεότητας έπαιζα μόνος μου. Κάναμε 800 εισιτήρια στο Θέατρο Δάσους. Ήταν κάτι ασύλληπτο για μας. Όλες οι παραστάσεις μας και για χρόνια μετά είχαν μέσο όρο θεατών 30-40 άτομα. Υπήρχαν μέρες που δεν είχαμε και κανέναν θεατή. Είναι χαρακτηριστικές οι εικόνες. Ήταν μια οκταετία που παίζαμε χωρίς καμία ελπίδα μπροστά μας. Γνωρίζεις διαρκώς δυσκολίες, απορρίψεις, δεν αμοίβεσαι οπότε πρέπει να δουλεύεις σερβιτόρος ή μπάρμαν. Είναι μια απαιτητική εποχή που δεν σου φαίνεται δύσκολη και αντέχεις λόγω του πάθους και της νιότης. Βλέποντας προς τα πίσω σκέφτομαι ότι ήταν δύσκολα. Όταν το ζούσα όμως δεν φαινόταν ως κάτι ακατόρθωτο. Με το πάθος όλα θα γίνουν.
Αναφερθήκατε πριν στις “mainstream” παραστάσεις που έχετε κάνει και σκεφτόμουν ότι έχετε κάνει πολύ λιγότερες κωμωδίες στο θέατρο απ’ ότι θα περίμενε κανείς να έχετε κάνει.
Αυτό, ξέρετε, είναι θέμα επιλογών και εσωτερικής ανάγκης περισσότερο. Όλα αυτά τα χρόνια εγώ έφτιαξα τους Άγαμους Θύτες και ένα μεγάλο μέρος της ενέργειάς μου αλλά και της αγάπης μου για την κωμωδία καλυπτόταν από αυτό. Ήταν ένα κομμάτι που με απασχόλησε αρκετά και παραμέλησα άλλα είδη κωμωδίας. Φάρσα και μπουλβάρ δεν έκανα ιδιαίτερα γιατί με κάλυπταν οι “Άγαμοι Θύται”. Εκεί, άλλωστε, είχα και όλη την ευθύνη. Το θέατρο έπρεπε να με ισορροπεί από άποψη ρεπερτορίου. Έχω και αυτήν τη διαστροφή να παίζω τελείως διαφορετικά πράγματα μεταξύ τους! Δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό αλλά είναι ένα είδος νεύρωσης!
Είχατε και έχετε πολλές ευθύνες σε πολλά πόστα. Γράφετε, σκηνοθετείτε, παίζετε, τραγουδάτε…
Όχι, όχι, δεν τραγουδάω στις παραστάσεις. Αυτό είναι μια μικρή απάτη. Εγώ δεν έχω καμία σχέση με το τραγούδι. Απλά όταν έλεγα κάποια ομαδικά τραγούδια είναι λογικό ο άλλος να θεωρήσει ότι είσαι και τραγουδιστής. Ποτέ δεν είχα μία άμεση σχέση με τη μουσική. Μου άρεσε πάντα όμως το μουσικό θέατρο, το καμπαρέ, το βαριετέ, λίγο πολύ αυτό που κάνουνε οι Άγαμοι.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι έχετε κάνει πολλά ετερόκλητα πράγματα μεταξύ τους. Το ραδιόφωνο, για παράδειγμα, δεν περίμενα να το συναντήσω στο βιογραφικό σας.
Το έκανα στα νιάτα μου πριν πολλά χρόνια. Είναι διαφορετικά πράγματα αλλά και συναφή. Διαφορετικές εκδοχές του ιδίου πράγματος. Το ραδιόφωνο είχε μεγάλη διαφορά. Σκεφτείτε, όμως, ότι η δουλειά μου στα καφεθέατρα νέος και η δουλειά μου στο ραδιόφωνο ήταν αυτά που μου έδωσαν την ιδέα να φτιάξω ένα σχήμα σαν τους Άγαμους. Τα πρώτα κείμενα για τους Άγαμους τα είχα γράψει ως παραγωγός ραδιοφωνικής εκπομπής. Είναι συγκοινωνούντα δοχεία.
Ανεξαρτήτως του θεάτρου και του ραδιοφώνου, έχετε συμμετάσχει σε αμέτρητες τηλεοπτικές και κινηματογραφικές παραγωγές όπως τις Ιστορίες του Αστυνόμου Μπέκα, το L.A.P.D και την Πολίτικη Κουζίνα. Βλέπετε τον εαυτό σας ξανά σε όλες αυτές τις δουλειές;
Σπανίως και λίγο. Αν πέσω σε κανά επεισόδιο σήριαλ μπορεί και να κάτσω να το δω λίγο. Συστηματικά ποτέ. Δεν το αντέχω. Είναι σαν να γυρνάω προς τα πίσω. Την Πολίτικη Κουζίνα την είδα αναγκαστικά και λόγω της επεξεργασίας της ταινίας αρκετές φορές στην αρχή. Τα τελευταία χρόνια την έχω δει δύο φορές και αυτές όχι ολόκληρες. Δεν αντέχω να επανέρχομαι συνέχεια. Όταν την γυρνούσαμε ένιωθα έντονη συγκίνηση και μου ερχόταν ένα άρωμα του παρελθόντος παρότι δεν είχα κάποια σχέση με την Κωνσταντινούπολη. Για κάποιον λόγο ένιωθα πάρα πολύ κοντά σε όλο αυτό.
Θα ήθελα να σας πω δύο λέξεις, τις λέξεις “όνειρο” και “αγωνία” και να μου τις τοποθετήσετε στην ζωή σας στο σήμερα.
Αυτές οι δύο λέξεις είναι λέξεις με τις οποίες γεννήθηκα και συνεχίζω να πορεύομαι μέχρι σήμερα. Ονειρεύομαι να κάνω πράγματα που με συνεγείρουν, με συγκλονίζουν, με αυτά αποκτά νόημα η ζωή. Όσο μπορώ να κάνω ωραία πράγματα τα ονειρεύομαι. Δεν είναι συγκεκριμένα πάντα, καμιά φορά γίνονται συγκεκριμένα. Όσον αφορά την αγωνία, πάντα αγωνιώ επειδή είμαι απαιτητικός από τη δουλειά μου. Θέλω το τελικό αποτέλεσμα να είναι κοντά στο αρχικό όνειρο.
Και μια συμβουλή προς έναν ηθοποιό που τώρα ψάχνει το έδαφός του;
Να διαβάσει τα διηγήματα του Τσέχωφ. Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδρομή για να μπει ο καθένας μας σε ιδιαίτερες σκέψεις.
