Ο κινηματογράφος ή αλλιώς σινεμά (από το γαλλικό cinématographe) είναι η αποκαλούμενη έβδομη τέχνη, δίπλα στη γλυπτική, τη ζωγραφική, τον χορό, την αρχιτεκτονική, τη μουσική και τη λογοτεχνία. Εμφανίστηκε περισσότερο ως μια νέα τεχνική καταγραφής της κίνησης και οπτικοποίησής της, όπως μαρτυρούν και τα δύο συστατικά της λέξης.
Ανά τα χρόνια, πολλές κινηματογραφίστριες και πολλοί κινηματογραφιστές έχουν ασχοληθεί με την ίδια τους την τέχνη. Έχουν γυρίσει τον φακό πίσω από τις κάμερες, έχουν εμπνευστεί ιστορίες που παίρνουν μορφή πίσω από τον φακό, έχουν γράψει και καταγράψει τη ζωή τους μέσα στο σινεμά.
Δημιουργοί, όπως ο John Cassavetes, ο Wim Wenders, ο Jean-Luc Godard, ο Billy Wilder, η Agnès Varda, ο Jafar Panahi, ο Chris Marker και πολλ@ ακόμα, έχουν αφήσει το δικό τους στίγμα στις αυτοαναφορικές ταινίες και η λίστα είναι ατελείωτη. Αυτή όμως η λίστα δεν είναι. Κι όπως περίεργα ξεχωρίζω κάποια πράγματα ή κάποιες ταινίες, έτσι ξεχώρισα και αυτές τις 7 που σίγουρα πρέπει να δεις.
81/2(1963) του Federico Fellini
Ο Marcello Mastroianni υποδύεται έναν σκηνοθέτη που δεν έχει ιδέα για το ποια θα είναι η επόμενη ταινία του, αν και οι παραγωγοί του έχουν ήδη κατασκευάσει ένα γιγάντιο σετ πυραύλων. Με τη πρώτη ανάγνωση – ή μάλλον προβολή, ειδικά τη δική μου πρώτη προβολή – ούτε εμείς έχουμε ιδέα τι είναι αυτή η ταινία που βλέπουμε. Ο Federico Fellini ξεσηκώνει όνειρα, αναμνήσεις και τις πιο υπέροχες γυναίκες του ευρωπαϊκού κινηματογράφου στο απόλυτο σχέδιο για τους δημιουργούς που θέλουν να βάλουν τη ζωή τους στην οθόνη. Πολλοί έχουν προσπαθήσει να φτάσουν αυτό που λέγεται απλά 81/2, αλλά κανείς δεν το έχει κάνει όπως ο Fellini.
Meetings with Anna (1973) της Chantal Akerman
Και όμως, η Chantal Akerman είναι μια από τις ελάχιστες σκηνοθέτριες που έχουν δημιουργήσει μια ταινία για ταινίες. Σε αυτή την κλασική, αργή, δική της αφήγηση μάς συστήνει την Anna. Μια ανύπαντρη γυναίκα, στις αρχές της δεκαετίας του ‘30. Ξεκινώντας με τα ανέκφραστα μάτια της και τα λεπτά χείλη χωρίς μακιγιάζ, επιχειρεί να αντιμετωπίσει ανθρώπους στον κινηματογραφικό κόσμο, στον κόσμο της οικογένειας, αλλά και των ελάχιστων φίλων της. Η αδυναμία της να ανάψει μια σπίθα αυθορμητισμού ακόμη και στις πιο περιστασιακές κοινωνικές συναντήσεις προδιαγράφει μια ρηχή, απομονωμένη ύπαρξη από την οποία δεν μπορεί να υπάρξει ανάπαυλα.
Day for Night (1973 ) του François Truffaut
Ο François Truffaut υποδύεται τον πολιορκημένο σκηνοθέτη ενός ρομαντικού δράματος που γυρίζεται στη νότια Γαλλία στο δικό του ημι-αυτοβιογραφικό billet doux στον κινηματογράφο και στους ανθρώπους που το κάνουν. Ανυποχώρητα γατάκια, αυθόρμητα ξεσπάσματα και ξεχασιάρικες ντίβες είναι μόνο μερικά από τα προβλήματα που συναντά κι εμείς παρακολουθούμε όλες τις δυσκολίες που αντιμετώπισε για να ολοκληρώσει αυτή την ταινία.
Cinema Paradiso (1988) του Giuseppe Tornatore
Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποι@ που δεν έχει δει το Cinema Paradiso. Αλλά, ακόμα κι αν υπάρχει, είμαι ΟΚ με αυτό. Στην ταινία αυτή, ένα αγόρι που μεγάλωσε σε ένα χωριό της Σικελίας επιστρέφει πίσω ως διάσημος σκηνοθέτης αφού ενημερώθηκε για τον θάνατο ενός παλιού φίλου του. Σε μια αναδρομή, ο Salvatore αναπολεί την παιδική του ηλικία και τη σχέση του με τον Alfredo, προβολέα στο Cinema Paradiso. Κάτω από την πατρική επιρροή του Alfredo, ο Salvatore ερωτεύτηκε τη δημιουργία ταινιών – και όχι μόνο. Οι δυο τους πέρασαν πολλές ώρες συζητώντας για ταινίες και ο Alfredo δίδαξε με κόπο στον Salvatore τις δεξιότητες που έγιναν σκαλοπάτι για το νεαρό αγόρι στον κόσμο της κινηματογραφικής δημιουργίας.
Through the Olive Trees (1994) του Abbas Kiarostami
Η αφήγηση του Abbas Kiarostami για ένα κινηματογραφικό συνεργείο που γυρίζει μια ταινία σε ένα κατεστραμμένο από τον σεισμό ιρανικό χωριό είναι ένα ακατέργαστο διαμάντι που δύσκολα το βλέπεις, αλλά όταν το δεις, δεν το ξεχνάς. Υπάρχει άφθονο soft χιούμορ, καθώς ένας χτίστης που έγινε ηθοποιός αποτυγχάνει να προσελκύσει την πρωταγωνίστρια του, ενώ οι μη επαγγελματίες ερμηνευτές συνεχίζουν να αντιτίθενται σε διαλόγους που δεν συμβαδίζουν με τις δικές τους εμπειρίες ζωής.
Once upon a time…in Hollywood (2019) του Quentin Tarantino
Όταν δεν ακουμπάει τις δολοφονίες του Manson, το ερωτικό γράμμα του Quentin Tarantino στο Χόλιγουντ της δεκαετίας του ’60 κάνει παρέα με τον πρωταγωνιστή της δράσης Rick Dalton (Leonardo DiCaprio) και τον κασκαντέρ του (Brad Pitt) ή παρακολουθεί τη Sharon Tate (Margot Robbie) να παρακολουθεί τον εαυτό της στην οθόνη. Μια κινηματογραφική ιστορία που την ξέρεις, ή μάλλον νομίζεις ότι την ξέρεις.
The Fabelmans (2022) του Steven Spielberg
Μέσα από διάφορες σεκάνς απομνημονευμάτων, το The Fabelmans βρίσκει τον Steven Spielberg να σκάβει τις οικογενειακές ρίζες που τον βοήθησαν να γίνει ένας αγαπημένος σκηνοθέτης – και αποδεικνύει ότι δεν έχει χάσει τη μαγική του επαφή με τις ιστορίες από και για το σινεμά. Οι Fabelmans είναι μια εβραϊκή οικογένεια της μεσαίας τάξης που ζει σε διάφορες πόλεις στα μέσα του 20ου αιώνα. Η ιστορία τους επικεντρώνεται στη σύγκρουση μεταξύ της καλλιτεχνικής ορμής και της προσωπικής ευθύνης, καθώς και στα μυστήρια του ταλέντου και της ευτυχίας.
1
