Συντάκτρια: Νεφέλη Γκίκογλου
Με αφορμή την παράσταση “Mathematics of the Heart”, που παρουσιάζεται από το Vis Motrix Performance studio, το TFC Magazine συνάντησε τον ηθοποιό Δημήτρη Δάγκαλη – ή αλλιώς Πολ στο έργο της Cefi Chadwick – ο οποίος μας πρόσφερε μια όμορφη συζήτηση για θέατρο, μαθηματικά, και όχι μόνο!
Τι είναι αυτό που κάνει ιδιαίτερο χαρακτήρα τον Πολ ΜακΜίλαν;
Ο Πολ έχει πλάκα στο πώς «κολλάει» ώρες ώρες σε πράγματα, πώς πελαγώνει. Είναι περίεργο πώς μπορεί να διαχειριστεί ορισμένες καταστάσεις, ενώ σε άλλες αντιδρά σαν μικρό παιδί. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως είναι ένας μαθηματικός-ερευνητής που αγαπάει μάλιστα πολύ την επιστήμη του.
Είναι δηλαδή διαφορετικός ο τρόπος που διαχειρίζεται τις καταστάσεις ένας άνθρωπος που έχει μάθει να υπολογίζει και να προβλέπει τα πάντα;
Ναι, μάλλον. Δε σημαίνει πως ένας άνθρωπος που δεν έχει σχέση με τα μαθηματικά και τους λογαριασμούς δε μπορεί να υπολογίζει. Ο Πολ όμως είναι ένας χαρακτήρας που, όπως φαίνεται και στο έργο, είχε μια πολύ ιδιαίτερη σχέση με τον πατέρα του, μια σχέση επιβεβαίωσης και καθοδήγησης, γι’ αυτό και ίσως δυσκολεύεται να διαχειριστεί μόνος του καταστάσεις που δεν έχουν να κάνουν με το «1+1=2», αλλά με τον έρωτα, την απώλεια, τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια.
Τι είναι αυτό που δημιουργεί τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα στο χαρακτήρα;
Ο Πολ κουβαλάει τον πρόσφατο θάνατο του πατέρα του. Ένα άλλο πολύ μεγάλο κομμάτι που βλέπουμε στο έργο είναι και η σχέση του με τον αδερφό του. Φαίνεται πως στο τρίγωνο πατέρας – μεγάλος και μικρός γιος κάτι έχει συμβεί, κάτι έχει δημιουργηθεί και κάτι έχει καταστραφεί ταυτόχρονα.
Χρειάζονται στη ζωή μας τα απρόβλεπτα «ταρακουνήματα»;
Νομίζω ότι όποιος άνθρωπος αναλογιστεί τη ζωή του σαν μια ευθεία γραμμή θα βαρεθεί πολύ εύκολα. Μου αρέσει μάλιστα να σκέφτομαι πως τα ταρακουνήματα τα προκαλούμε κι εμείς, δεν είμαστε δηλαδή έρμαια που απλά μας έρχονται πράγματα από παντού. Εγώ ήμουν για πολλά χρόνια άνθρωπος που πήγαινε σε safe καταστάσεις και του άρεσε πολύ να ξέρει τα όρια και τους κανόνες. Αυτό ευτυχώς εδώ και πολύ καιρό το έχω εγκαταλείψει και, παρόλο που μ’ αρέσει να ξέρω τις συνθήκες ή τους «κανόνες του παιχνιδιού», αν θέλεις, βρίσκω τρόπους να τα ξεπερνάω και αυτό με κάνει πολύ χαρούμενο.
Τι χρειάστηκε για να τοποθετήσεις επί σκηνής το ρόλο ενός μαθηματικού;
Ξεκινάς πάντα με τους τρόπους που έχεις μάθει, όπως σε κάθε ρόλο. Υπάρχει φυσικά ο σκηνοθέτης που αποτελεί θεμέλιο για τη δουλειά που θα κάνεις πάνω στο ρόλο, υπάρχουν οι συνεργάτες, εντός κι εκτός σκηνής. Το επάγγελμα είναι μία συγκεκριμένη παράμετρος. Πρέπει να μελετήσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει πως για να υποδυθείς ένα μαθηματικό πρέπει να γίνεις μαθηματικός. Το επάγγελμα ενός χαρακτήρα είναι ένα στοιχείο του, αλλά υπάρχουν και άλλα στοιχεία όπως το πού εκτυλίσσεται η ιστορία, η ηλικία κλπ., ακόμα και το ζώδιο (που στο συγκεκριμένο έργο η συγγραφέας το χρησιμοποιεί για όλους τους χαρακτήρες)! Όλα αυτά δίνουν το υλικό για να γίνει πιο «ανθρώπινος» ο χαρακτήρας που μεταφέρεται από το χαρτί στη σκηνή.
Βρίσκεις κοινά στον τρόπο σκέψης σου με το χαρακτήρα που υποδύεσαι;
Ο Πολ έχει μια αφέλεια, πάει καλοσυνάτα στα πράγματα, με ένα παιδικό σάστισμα, παρόλο που είναι ένας χαρακτήρας κοντά στα τριάντα επτά-τριάντα οκτώ. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα κοινό στοιχείο, γιατί κι εμένα δε μ’ αρέσει να αντιμετωπίζω με καχυποψία τους ανθρώπους.
Θεωρείς ότι υπάρχει γοητεία στον κόσμο των μαθηματικών;
Οι ερευνητές, οι επιστήμονες προσπαθούν συνεχώς να ανακαλύψουν, να εξηγήσουν, και ταυτόχρονα κάπου στο βάθος υπάρχει και η αμφισβήτηση, οπότε αν το δει κανείς σαν ένα κυνήγι της αλήθειας, ναι είναι γοητευτικό. Υπάρχει πάντα γοητεία στο να εξηγείς πράγματα που οι άλλοι δε μπορούν, από τον κόσμο της αστροφυσικής μέχρι το τι υπάρχει στο αίμα.
Τι κοινό μπορεί να υπάρχει μεταξύ των θετικών επιστημών και του θεάτρου;
Συνήθως με αφελή τρόπο, το θέατρο θεωρείται κάτι αιθέριο και θεωρητικό. Πιστεύω όμως πως στο θέατρο χωράει πολλή «επιστήμη», το βλέπω ως μια χειρωνακτική εργασία. Πρέπει να πράττεις, να δοκιμάζεις πράγματα, να δεις αν μπορούν να δουλέψουν ή όχι.
Ο παραλληλισμός για μένα είναι ο εξής: αν προσπαθήσουμε όλοι να γίνουμε λίγο πιο «επιστήμονες» στη δουλειά μας στο θέατρο, θα μπορούμε να είμαστε πολύ πιο ήσυχοι κι ευχαριστημένοι με ό,τι κάνουμε.
Ποια είναι η δική σου σχέση με τα μαθηματικά;
Πάντα είχα καλή σχέση, δε μου είναι κάτι ξένο. Στο σχολείο ήμουν θετική κατεύθυνση και πέρασα από τα οικονομικά πριν φτάσω στην υποκριτική, τα οποία με βοήθησαν πολύ, με «τετραγώνισαν» εκεί που χρειαζόταν.
Αν δεν ήσουν ηθοποιός, ποιο επάγγελμα θ’ ακολουθούσες;
Πιθανόν να ήμουν στο χώρο των επιχειρήσεων, αν και δε ξέρω αν θα με έκανε χαρούμενο μια δουλειά γραφείου, χωρίς ωστόσο να την υποτιμώ. Κάτι κάτι που να είχε κίνηση, ταξίδια, λίγο κυνήγι!
Είσαι ηθοποιός που δραστηριοποιείται στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχει κάτι που να σου λείπει από το θέατρο της πόλης;
Προσωπικά δε μου λείπει κάτι περισσότερο από ό,τι θα έλειπε στον καθένα. Έχω τη χαρά και την τύχη ως τώρα να δουλεύω σε πολύ «ανθρώπινες» συνθήκες με καλούς συνεργάτες. Από άποψη ρεπερτορίου, στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν πολλές σκηνές για κάθε γούστο. Μακάρι να υπήρχαν περισσότερες, για να μπορεί ο κόσμος να έχει περισσότερες επιλογές κι εμείς να μπορούμε να βλέπουμε ο ένας τον άλλο.
Έχουν απήχηση στο κοινό τα σύγχρονα έργα, όπως το Mathematics of the heart;
Το συγκεκριμένο έργο είναι σύγχρονο με την έννοια ότι βλέπεις μια φαινομενικά καθημερινή ιστορία, αλλά δεν είναι κάτι σουρεαλιστικό και μεταμοντέρνο που θα ήταν ίσως πιο δύσκολο να το παρακολουθήσει κάποιος. Πρόκειται για μια ιστορία ανθρώπων και ανθρώπινων σχέσεων. Νομίζω πως είναι κάτι που χρειάζεται, γιατί τείνει να εγκαταλειφθεί ως «ευκολία» το να βγει κάποιος στη σκηνή και να πει «Θες ένα ποτήρι νερό;». Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι εύκολο!
Βρίσκεις μεγαλύτερη πρόκληση σε ένα κλασικό ή σε ένα σύγχρονο έργο;
Δεν έχω ούτε συγκεκριμένη επιλογή ούτε συγκεκριμένο φόβο. Δε βρίσκω το λόγο να απορρίψει κάτι κάποιος λόγω είδους. Το καθένα έχει δικές του προκλήσεις, με μεγαλύτερη πάντα το να μπορέσεις να δημιουργήσεις μια σκηνική πραγματικότητα, να υπάρχει για το χαρακτήρα «πριν» και «μετά».
Ποια είναι η δική σου «πρόβλεψη» γι’ αυτή την παράσταση;
Πάνω απ’ όλα η «πρόβλεψή» μου είναι ότι κάθε βράδυ εμείς θα ξεκινάμε να τρέχουμε την παράσταση από το μηδέν. Δεν προσπαθούμε να κάνουμε κάτι «άλλο», κάτι «ξεχωριστό», το ξεχωριστό θα έρθει με τίμιο τρόπο, βασιζόμαστε στη δουλειά που έχουμε κάνει όλο αυτό το διάστημα και στη διάθεσή μας να φτάσουμε την ιστορία εκεί που είναι να φτάσει κάθε φορά.
Mathematics of the Heart της Kefi Chadwick
Σκηνοθεσία: Νίκος Ορτετζάτος
1 – 18 Φεβρουαρίου 2019
στο Vis Motrix Performance Studio