Συντάκτης: Χρήστος Χριστακίδης
Ο Αρμάντο Ιανούτσι, ο καυστικός σεναριογράφος του πιο επιτυχημένου αμερικάνικου sitcom των τελευταίων χρόνων, αποφάσισε να μεταφέρει την κωμική καθημερινότητα του τηλεοπτικού Λευκού Οίκου στο σινεμά και συγκεκριμένα στο Κρεμλίνο του 1953.
Ο Αρμάντο Ιανούτσι, ό,τι έχει καταφέρει τόσα χρόνια μέσω του “Veep” στην Αμερική, με τα πολλαπλά Emmy και όλες τις υπόλοιπες βραβεύσεις, αλλά και μέσω του εξαιρετικού “In the Loop“(2009), το έχει καταφέρει χάρις το ιδιαίτερο και δίχως όρια χιούμορ του. Με γνώμονα αυτό, επέλεξε για την καινούρια του ταινία μια περίοδο της σοβιετικής ιστορίας που θα έλεγε κανείς ότι “σηκώνει” τέτοιου είδους αντιμετώπιση, καθώς η περίοδος με τον θάνατο του επί ετών ηγέτη της ΕΣΣΔ στιγματίστηκε από γεγονότα που θα μπορούσαν να αποτελούν προϊόντα της φαντασίας του Σκωτσέζου σκηνοθέτη-σεναριογράφου.
Όταν, λοιπόν, είδαμε το τρέιλερ του “The Death of Stalin” και καταλάβαμε ότι θα δούμε μία μετενσάρκωση της Σελίνα Μεγιερ (Τζούλια Λούι-Ντρέιφους) του “Veep”, με τα πρόσωπα του Στιβ Μπουσέμι και του Τζέφφρεϊ Τάμπόρ, καταλάβαμε ότι η καινούρια σατιρική κωμωδία του Ιανούτσι θα κάνει τα πάντα άνω κάτω με σκοπό να γίνει ξεκαρδιστική αλλά κυρίως να προκαλέσει. Η ταινία, εξάλλου, βασίστηκε και στο ομώνυμο graphic novel των Φαμπιάν Νουρί και Τιερί Ρομπάν, το οποίο έχει αυτά τα χαρακτηριστικά Το να προκαλέσει το κατάφερε αλλά το αν έγινε ξεκαρδιστική είναι ένα θέμα που δεν μπορεί να απαντηθεί τόσο εύκολα.
Πλοκή
Ο Τζόσεφ Στάλιν, ο επί σειρά ετών Γενικός Γραμματέας της ΕΣΣΔ, έπειτα από ένα πολύ σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο, αφήνει την τελευταία του πνοή στο εξοχικό του σπίτι στις 2 Μαρτίου του 1953. Το συμβούλιο των υπουργών, ο υπεύθυνος των Μυστικών υπηρεσιών και γενικότερα όσοι βρίσκονταν δίπλα στον Στάλιν όσο βρισκόταν στην εξουσία, μαζί και τα δυο του παιδιά, θα εμπλακούν τις ημέρες μετά το θάνατο του, σε μία σειρά γεγονότων και μηχανορραφιών που θα κάνουν άνω κάτω τη κυβέρνηση και όλα τα μέλη της. Όλα αυτά θα συνεχιστούν μέχρι τελικά η πολυπόθητη θέση να καταλήξει σε αυτόν που θα επικρατήσει των άλλων, χρησιμοποιώντας μεν θεμιτά αλλά κυρίως αθέμιτα μέσα.
Πρώτα Σχόλια
Ξεκινώντας από τα θετικά του “The Death of Stalin”, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι η ιστορία εξελίσσεται πολύ όμορφα και προσεγμένα. Το establishment των χαρακτήρων επιτυγχάνεται με σχετική ευκολία και καταλαβαίνεις πολύ γρήγορα τις προθέσεις του καθενός αλλά και σε μέσες άκρες τον ρόλο που θα παίξει στη συνέχεια. Η ένταση ανεβαίνει σταδιακά καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας μέχρι τελικά να φτάσει στη κορύφωση της και να μας εκπλήξει. Ενώ οι διάλογοι είναι αρκετά έξυπνοι, βέβαια όχι πάντα και ξεκαρδιστικοί, και σε συνδυασμό με το κατάλληλο φιλτράρισμα της εικόνας που ταιριάζει στην εποχή και στην ιδιοσυγκρασία των πρωταγωνιστών αλλά και με τα απρόσμενα plot twitsts, καταφέρνουν να κρατήσουν το ενδιαφέρον του θεατή ανέπαφο μέχρι το τέλος.
Η ταινία, όπως είπαμε, δημιουργήθηκε ξεκάθαρα για να προκαλέσει. Ο Ιανούτσι καταγράφει έτσι την ιστορία, με σκοπό να σατιρίσει τους πάντες, τον θανόντα ηγέτη, το ολοκληρωτικό καθεστώς, τα “κοράκια” που μάχονται για την άδεια πλέον καρέκλα και βάζει και τις δικές του φανταστικές πινελιές για να κάνει αυτή τη σάτιρα ακόμα πιο πετυχημένη. Μερικές φορές όμως το παρακάνει και τραβάει τους -έξυπνους κατά τ’άλλα διαλόγους- από τα μαλλιά και αυτά είναι τα σημεία όπου το χιούμορ από ξεκαρδιστικό καταλήγει σε ελαφρώς κουραστικό. Τέλος, ο Ιανούτσι θέλησε να αποφύγει τον χαρακτηρισμό της σάτιρας του ως πολιτική σάτιρα, κάτι το οποίο τελικά δε κατάφερε και κατέληξε να αποτελεί τεράστιο κομμάτι της ταινίας του.
Ερμηνείες
Ο Τζέφφρεϊ Τάμπορ και ο Στιβ Μπουσέμι είναι αυτοί που σε πολύ μεγάλο βαθμό διατηρούν το χιούμορ της ταινίας σε υψηλά επίπεδα. Στους ρόλους του αγαθού Τζόρτζι Μαλένκοφ και του νευρικού Νικίτα Κρουστέφ αντίστοιχα, οι δύο βετεράνοι ηθοποιοί είναι στο μεγαλύτερο κομμάτι της ταινίας απολαυστικοί διατηρώντας ο καθένας τους τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της υποκριτικής τους, που τους έχουν καθιερώσει εδώ και τόσες δεκαετίες. Ακόμη, θα λέγαμε ότι η έκπληξη της ταινίας ακούει στο όνομα Σάιμον Ράσελ Μπίλ. Ο Βρετανός -θεατρικός κυρίως- ηθοποιός έχει ίσως τον πιο βασικό ρόλο στην ταινία, αυτόν του αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών Λαβρέντι Μπέρια, και είναι αυτός που “κλέβει” την παράσταση. Σοβαρός εκεί που πρέπει αλλά διασκεδαστικός στο μεγαλύτερο κομμάτι της ταινίας, ο Μπέρια ελέγχει τα πάντα, έχει σχεδιασμένα τα πάντα, μηχανορραφεί στη στιγμή για κάθε απρόσμενη εξέλιξη και είναι ο πιο μισητός στους υπολοίπους.
Συνεπώς
Το “The Death of Stalin”, παρά τα όποια σφάλματα του, καταφέρνει να προσφέρει μια αρκετά ενδιαφέρουσα εμπειρία στους θεατές και κυρίως να τους διασκεδάσει σε μεγάλο βαθμό. Αυτό βέβαια είναι και υποκειμενικό, καθώς σε κάποιους το μαύρο χιούμορ του Ιανούτσι μπορεί να χαρακτηριστεί ως σαχλό και υπερβολικό με μοναδικό σκοπό τον κατακερματισμό του απόλυτου σταλινικού καθεστώτος. Όπως και να’ χει, δεν είναι μια ταινία που θα μείνει απαρατήρητη και σίγουρα αξίζει την προσοχή του κάθε θεατή, σινεφίλ και μη.
