Σίγουρα όλοι, όταν σαν παιδιά βλέπαμε τις ταινίες της Disney, θαυμάζαμε τα υπέροχα παλάτια των πριγκιπισσών και τα μαγεμένα κάστρα με τα καλά κρυμμένα μυστικά. Μπορεί να πιστεύουμε πως η πριγκιπική αυτή εικόνα ταιριάζει μόνο στα παραμύθια. Όμως όπως πολλές φορές έχει αποδειχθεί, τα στούντιο του μεγάλου παραμυθά ποτέ δεν άφησαν τίποτα στην τύχη.
Όλες λοιπόν αυτές οι φανταστικές εικόνες χώρων και τοπίων κρύβουν μέσα τους μια μεγάλη δόση αρχιτεκτονικής αλήθειας. Αυτή είναι που με αόριστο και «παιδικό» τρόπο, μας προσέφερε υποσυνείδητα μια πρώτη επαφή με μια πολιτιστικά υψηλή και ιστορικά σημαντική αρχιτεκτονική. Από τη Μεσαιωνική Γερμανία μέχρι τη Νέα Ορλεάνη των ‘20s, η σχέση των ταινιών Disney με την αρχιτεκτονική είναι ίσως πολύ πιο άμεση απ’ότι είχες φανταστεί.
Η Ωραία Κοιμωμένη (1959)
Το κάστρο του βασιλιά Στέφανου είναι σίγουρα από τα πρώτα εντυπωσιακά πλάνα που έδωσαν οι ταινίες κινουμένων σχεδίων. Οι ιππότες και οι δέσποινες που φτάνουν στο παλάτι για τη βάφτιση της μικρής Aurora μας δίνουν ένα αρκετά ισχυρό χρονικό στίγμα, ότι βρισκόμαστε δηλαδή στη μεσαιωνική Ευρώπη. Το ψηλόλιγνο, απόκοσμο κτίριο φέρνει σίγουρα στο μυαλό, αν και κάπως αμυδρά, στοιχεία της ρωμανικής και της γοτθικής αρχιτεκτονικής. Αν όμως παρατηρήσει κάποιος λίγο καλύτερα, θα βρει λεπτομέρειες που αφήνουν ένα πολύ πιο ξεκάθαρο αρχιτεκτονικό σημάδι.
Από την μεγάλη αίθουσα του παλατιού ως το απαγορευμένο βουνό της Maleficent, κυριαρχούν οι μεγάλοι, αδροί κυβόλιθοι στους τοίχους, φαίνονται ραβδώσεις στα ανοίγματα, ροζέτες στα παράθυρα, αλλά και ένα πλήθος οξυκόρυφων τόξων, που δίνουν αυτή την αίσθηση ύψους, αλλά και τρόμου στο χώρο. Ακόμα και οι διάκοσμοι των κτιρίων βρίσκονται και αυτοί σε αρκετά μεγάλη συνάφεια με ό,τι θα δει κανείς σε έναν πρώιμο γοτθικό ναό ή σε κάποιο ρωμανικό κάστρο της Γερμανίας.
Sleeping Beauty - IMDb
Η Πεντάμορφη και το Τέρας (1991)
Με μια μικρή αναζήτηση μπορεί κανείς να μάθει πως πρόκειται για γαλλικό παραμύθι του 18ου αιώνα. Με μια προσεκτική ματιά στην ταινία, μπορεί να δει κάποια πολύ αντιπροσωπευτικά χαρακτηριστικά της γαλλικής αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής. Το πληθωρικό, πλούσιο παλάτι του τέρατος μπορεί εξωτερικά να μοιάζει λίγο περισσότερο στα «απρόσωπα» πριγκιπικά κάστρα, όμως οι αναφορές στα γαλλικά παλάτια είναι εμφανείς. Από τα περίτεχνα γλυπτά, τις μεγάλες φωτεινές αίθουσες, τους σχεδιασμένους κήπους, την πληθώρα υφών, αλλά και την αγάπη για την τέχνη εν γένει.
Beauty and the Beast - IMDb
Αλαντίν (1992)
Το παραμύθι αυτό ήρθε στη μεγάλη οθόνη το 1992. Εκτός από έναν κατεργάρη πρωταγωνιστή και κάποια από τα πιο ωραία τραγούδια που ακούστηκαν σε ταινία των στούντιο, σύστησε με πολύ απλοϊκό και εκλαϊκευμένο τρόπο τον πολιτισμό της Μέσης Ανατολής. Στην φανταστική πόλη Άκραμπα, κάπου κοντά στις όχθες του Ιορδάνη ποταμού, ένας μικρός κλέφτης με τη βοήθεια ενός τζίνι, διεκδικεί μια νέα πλούσια ζωή, και μαζί την κόρη του Σουλτάνου.
Το παλάτι στο οποίο μένει η Jasmine με τον πατέρα της είναι οφθαλμοφανές πως μοιάζει με το Taj Mahal, στην πόλη Agra της Ινδίας. Μπορεί το διάσημο κτίσμα να είναι στην πραγματικότητα μαυσωλείο, όμως φαίνεται πως πολλά του χαρακτηριστικά επηρέασαν την απεικόνιση του παλατιού της ταινίας. Το πιο εμφανές είναι φυσικά ο θόλος. Εκείνος στην ταινία εμφανίζεται χρυσός σε αντίθεση με τον μαρμάρινο του Taj Mahal. Υπάρχουν όμως και άλλα, πιο προσεγμένα στοιχεία, όπως είναι τα αραβουργήματα, τα διάτρητα περίτεχνα πετάσματα που χωρίζουν τα δωμάτια και οι έντονες γεωμετρίες, που αποτελούν θεμελιώδη στοιχεία της ισλαμικής τέχνης. Ακόμη και ο μεγάλος κήπος του παλατιού είναι μια λεπτομέρεια χαρακτηριστική των πολυτελών κτιρίων της μέσης Ανατολής.
Aladdin - IMDb
Μουλάν (1998)
Η ταινία για τη δυναμική πριγκίπισσα από την Κίνα έφερε με τον πιο όμορφο τρόπο σε επαφή τα παιδιά του δυτικού κόσμου με την ομορφιά της Κίνας. Από το σπίτι της Mulan ως το παλάτι του αυτοκράτορα, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Νότιας Ασίας είναι εμφανή. Η χρονική συνάφεια μεταξύ της υπόθεσης και της αρχιτεκτονικής αναπαράστασης, ωστόσο, δεν είναι εντελώς σωστή. Η ιστορία διαδραματίζεται τον 6ο αιώνα μ.Χ., ενώ έμπνευση για το αυτοκρατορικό παλάτι αποτέλεσε η Forbidden City Του 15ου αιώνα. Παρ’όλα αυτά, το μεγαλείο της αυτοκρατορικής Κίνας, όπως αυτό αντικατοπτρίζεται στην αρχιτεκτονική της, υπάρχει παντού στην ταινία. Οι χαρακτηριστικές καμπυλωτές σκεπές, η έμφαση στην οριζοντιότητα, οι λεπτές γραμμές, το ξύλο και η ημιδιαφάνεια είναι και εδώ τα κυρίαρχα στοιχεία.
Mulan - IMDb
Ψυχρά κι Ανάποδα (2012)
Είναι αρκετά γνωστό πως το βασίλειο του Arandelle είναι εμπνευσμένο από τα Νορβηγικά φιόρδ. Οι λεπτομέρειες όμως είναι αυτές που κάνουν τη διαφορά. Το ίδιο το παλάτι θυμίζει κάτι από το μεσαιωνικό σκανδιναβικό Βορρά. Έχει, όμως, και μια πιο αναγεννησιακή και ευρωπαϊκή χροιά. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Πολλά μεσαιωνικά κάστρα της χώρας ανακαινίσθηκαν την εποχή του Δανο-Νορβηγικού Βασιλείου (16ος – 18ος αι.). Εξωτερικά στο παλάτι κυριαρχούν οι μεγάλοι κυβόλιθοι, με έντονες αυστηρές γραμμές και επισήμανση του κατακόρυφου άξονα. Το εσωτερικό του κάστρου της Elsa και της Anna έχει όμως έναν πιο πολύχρωμο, διακοσμητικό και πολυτελή χαρακτήρα. Η προσήλωση στης λεπτομέρειες όμως δε σταματά εδώ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η χρήση των Rosemaling, παραδοσιακής διακοσμητικής τέχνης της Νορβηγίας.
Frozen - IMDb
