Συντάκτρια: Αθηνά Γιαντσίδη
Φωτογράφος: Ολυμπία Κισσά
Αν έχετε κάνει βόλτα στην παραλία της Θεσσαλονίκης την τελευταία εβδομάδα, σίγουρα θα έχετε σταθεί να χαζέψετε. Περισσότεροι από 30.000 τίτλοι, 150 εκδότες και 100 περίπτερα συμβάλλουν στη σύνθεση του Φεστιβάλ Βιβλίου, που διοργανώνεται για 36η χρονιά στη Νέα Παραλία, από το Σύνδεσμο Εκδοτών Βορείου Ελλάδος. Φέτος είναι αφιερωμένο στο ”Έτος Καζαντζάκη, 60 χρόνια από το θάνατό του”, και, εκτός από τα περισσότερα βιβλία της λογοτεχνικής αγοράς, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι ποικίλες εκδηλώσεις που το συνοδεύουν. Παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις, μουσικά και χορευτικά δρώμενα είναι μερικές από αυτές. Αν είστε τυχεροί, μπορεί να συναντήσετε και κάποιους από τους αγαπημένους σας συγγραφείς να υπογράφουν αντίτυπα και να συνομιλούν με τους αναγνώστες.
Εμείς κάναμε μια βόλτα, μιλήσαμε με τον κόσμο που επισκέφτηκε το Φεστιβάλ και, φυσικά, ρίξαμε μία ματιά – ή πολλές περισσότερες- στα βιβλία.
Είτε τυχαία, ως φυσικό επακόλουθο ενός περιπάτου, είτε έχοντας ακριβώς το Φεστιβάλ ως αφορμή μιας απογευματινής εξόρμησης, οι περισσότεροι δε θα προσπεράσουν απλώς. Ακόμη και αν δεν καταλήξουν όλοι με μια νέα προσθήκη για τη βιβλιοθήκη τους, σίγουρα θα ξεφυλλίσουν αρκετά βιβλία που θα τραβήξουν την προσοχή τους.
Βέβαια, δε λείπουν και οι πιστοί φίλοι του Φεστιβάλ, όπως η κυρία Γιώτα, η οποία δεν έχει χάσει σχεδόν καμία διοργάνωση. ”Με τον καιρό γίνεται κάτι παραπάνω από συνήθεια”, μας λέει. ”Γνωρίζεις ανθρώπους, δημιουργείς σχέσεις, δένεσαι. Ακόμη και με το χώρο. Μπορώ να σου πω ότι μου φάνηκε παράξενο όταν άλλαξε μορφή το στήσιμο [παλαιότερα τα περίπτερα ξεκινούσαν να στήνονται πριν το Λευκό Πύργο και από την πλευρά της θάλασσας], αλλά όλα είναι μια ιδέα”.
Και μιλώντας για σχέσεις, υπάρχουν και εδώ οι κάπως κλισέ ρομαντικές ιστορίες. Ο Κ. γνώρισε τη σύντροφό του πριν οκτώ χρόνια, όταν προθυμοποιήθηκε να βοηθήσει ένα φίλο και τον πατέρα του στο στήσιμο ενός από τα περίπτερα. ”Από τότε είναι κάτι σαν παράδοση ή επέτειος, αν θέλεις. Ερχόμαστε κάθε χρόνο. Είναι ωραίο να βλέπεις να αναβιώνει κάτι που σε έφερε κοντά σε κάποιον που αγαπάς πολύ.” Ναι, ίσως μοιάζει με κομεντί του τύπου αγόρι-γνωρίζει-κορίτσι, και σίγουρα μια γνωριμία θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε. Όμως, για τους ίδιους δεν ήταν κλισέ, δεν κράτησε όσο η ταινία, και δε συνέβη κάπου αλλού. Εξάλλου, κάτι αληθινό δε χρειάζεται πάντα να είναι αληθοφανές για να επιβεβαιώνει τη σημασία της υπόστασής του.
Προχωρώντας παρακάτω, ακούγεται η φωνή ενός μικρού αγοριού που στέκεται μπροστά σε ένα περίπτερο με τρισδιάστατες κατασκευές και παζλ. ”Αυτό, αυτό” και δεν προλαβαίνω να διακρίνω τι είναι τελικά αυτό, αυτό που τον γεμίζει με ενθουσιασμό. Σε λίγο, μαθαίνω από την μητέρα του πως είναι τεσσάρων, ”σχεδόν πέντε” θα συμπληρώσει ο ίδιος, και πως του άρεζαν πάντα τα παιχνίδια που περιλάμβαναν κομμάτια. Όταν, δε, άρχισε να γνωρίζει τα παζλ, κόλλησε για τα καλά.
Όσο για τα βιβλία που προτιμά ο κόσμος, δε διαφαίνεται καμία διαφορά απ΄ό,τι συμβαίνει όλη την υπόλοιπη χρονιά. Άλλωστε, μπορείς να βρεις πρακτικά τα πάντα, από μεγάλους εκδοτικούς οίκους, όπως ο Ψυχογιός και το Μεταίχμιο, μέχρι λιγότερες γνωστές εκπλήξεις. Η Μαριάννα, για παράδειγμα, που κατάγεται από την Κομοτηνή αλλά σπουδάζει στο ΑΠΘ, είναι απολύτως εθισμένη στα αστυνομικά μυθιστορήματα. Όταν την είδα, είχε μόλις προμηθευτεί τη ”Δίψα”, το τελευταίο βιβλίο του Jo Nesbo. ”Μου αρέσει γενικά η Σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία, αλλά ο Χάρι Χόλε είναι έρωτας”. Και πώς της φάνηκε η πρώτη της φορά στο Φεστιβάλ; ”Ωραία είναι. Λίγο ο κόσμος, λίγο η θάλασσα, έχει ένα concept και μια ατμόσφαιρα.”
Τάσεις φυσικά και υπάρχουν, όπως θα ίσχυε, βέβαια, σε κάθε περίπτωση. Θα μπορούσε και το ”Πόσο Ελληνικό Είναι το Βυζάντιο”, της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ να θεωρηθεί μία από αυτές; ”Μετά το βραβείο του ελληνικού non-fiction, από τα Βραβεία Κοινού Public το αναζητά αρκετός κόσμος. Αυτό, όμως, θα συνέβαινε πιθανότατα έτσι κι αλλιώς, λόγω της συγγραφέως”, μας απαντούν από τις εκδόσεις Gutenberg.
Τι διαφορά κάνει, λοιπόν, το Φεστιβάλ Βιβλίου;
Για τους συνεπείς αναγνώστες, που αγοράζουν βιβλία σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, πιθανότατα καμία. Αυτό δε σημαίνει, βέβαια, πως δε μπορούν να ανακαλύψουν νέους θησαυρούς. Από την άλλη, οι πιο… περιοδικοί, μπορεί να ”παρασυρθούν” ευκολότερα.
Ίσως, όμως, αυτή η καθαρά λογική αποτίμηση να αποδεικνύεται λίγο ανώφελη. Ίσως περισσότερη σημασία να έχει η επιμονή του βιβλίου, μέσω των ανθρώπων του χώρου, να κάνει αισθητή την παρουσία του στην καθημερινή ζωή, ειδικά σε εποχές που μοιάζει εύκολα να ξεχνιέται. Και η αλληλεπίδραση των επισκεπτών, τόσο μεταξύ τους, όσο και με τα βιβλία, στο πλαίσιο ενός είδους γιορτής που μπορεί, αν μη τι άλλο, να προσφέρει αναμνήσεις. Ακόμη κι αν αυτές δεν αποτελούν κάτι ξεχωριστό ή μοναδικό.
Όπως τα παρακάλια στις μαμάδες για να μας αγοράσουν τρομακτικές ιστορίες, καθώς τριγυρνάμε με παιδικούς φίλους, με γυάλινα μπουκάλια πορτοκαλάδας στα χέρια, μαλώνοντας, ταυτόχρονα, για το χρώμα από τα καλαμάκια. Ή ο ενθουσιασμός όταν επιτέλους αντικρίζουμε το επόμενο βιβλίο της ”Σειράς από Ατυχή Γεγονότα” με τα αδέλφια Μποντλέρ. Ή, τέλος, το τρέξιμο μέσα στη βροχή, προς εύρεση προσωρινού καταφυγίου. Για εμένα, τουλάχιστον, οι εικόνες αυτές κρατούν μια γλυκιά επίγευση. Και ακόμη και αν ξεχαστούν στο μέλλον, θα ξέρω πως τα βιβλία κάποτε μου χάρισαν και άλλες χαρές, πέρα από το κέρδος της ανάγνωσης.
Γι’ αυτό επιχειρήστε μια βόλτα στο Φεστιβάλ Βιβλίου. Και πού ξέρετε, ίσως οι ιστορίες που θα σας ακολουθήσουν μετά, να μη βρίσκονται μόνο στις σελίδες των βιβλίων.
36ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης
2-18/06/2017, Νέα Παραλία
Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 18.30-23.00 και Κυριακή 11.00-13.00 και 18.30-23.00
0
