Όσο κι αν λατρεύω τις feel-good ταινίες, τις βιογραφίες και τις μαύρες κωμωδίες, έχω μια πολύ ιδιαίτερη σχέση με τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Η αλήθεια είναι πως όταν μια sci-fi ταινία γίνεται αποκλειστικά και μόνο για τον εντυπωσιαμό και για τα VFX, δε με κρατάει τόσο – πάντα, βέβαια, με εξαιρέσεις. Όμως, όταν υπάρχει μια πλοκή που συνδυάζει με μαεστρία το sci-fi είδος με το δράμα, συμβαίνουν όμορφα πράγματα.
Το Black Mirror, δε, είναι μια σειρά με αυτοτελή επεισόδια όπου το sci-fi, το AI και η δυστοπία έρχονται σε απόλυτη αρμονία. Βαριές θεματικές, σοβαρές σκέψεις και ερωτήματα, αλλά ιστορίες που σίγουρα τις σκέφτεσαι για καιρό. Η χρονική απόσταση μας επιτρέπει να πούμε ότι το Black Mirror έχει αποτελέσει πυλώνα δημιουργίας ενός είδους που θα μπορούσε να θεωρηθεί δυστοπικό sci-fi, με ταινίες όπως το Her, το After Yang, το Ex Machina, το The Lobster, το Get Out, το Don’t Worry Darling, κι άλλες αμέτρητες πολύ καλές ταινίες του είδους.
Πριν το Black Mirror, όμως, υπήρξαν αρκετές ταινίες, που ίσως ενέπνευσαν τους δημιουργούς του, και σίγουρα έχουν αφήσει το δικό τους κινηματογραφικό στίγμα. Δέκα από αυτές τις βρίσκεις στη παρακάτω λίστα.
12 Monkeys (1995) του Terry Gilliam
Η φουτουριστική πλοκή του 12 Monkeys ακολουθεί τον κατάδικο James Cole, ο οποίος πηγαίνει ως εθελοντής σε μια αποστολή πίσω στο χρόνο, στο 1996, για να αναζητήσει πληροφορίες σχετικά με τον Στρατό των Δώδεκα Πιθήκων, μια ομάδα που πιστεύεται ότι είναι υπεύθυνη για την απελευθέρωση ενός θανατηφόρου ιού που εξάλειψε τον πληθυσμό της γης. Ωστόσο, το ταξίδι στο χρόνο δεν πάει τελικά σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο και ο Cole βρίσκεται ξαφνικά στο 1990 και σε μία αλλιώτικη περίσταση. Εάν μιλάμε για ταινίες μπροστά από την εποχή τους, το 12 Monkeys ανήκει σίγουρα σε αυτές.
Strange Days (1995) της Kathryn Bigelow
Το Strange Days ήταν (και παραμένει) ένα τεταμένο θρίλερ που κατάφερε να συζητιέται μέχρι και σήμερα. Με τις έντονες POV σκηνές και τις σεκάνς δράσης στο Λος Άντζελες του κοντινού μέλλοντος, η ταινία μπορεί να έφερε μία μικρή επανάσταση στον τρόπο που αντιλαμβανόμασταν την κινηματογραφική διαδικασία έως σήμερα, ωστόσο παραμένει αρκετά υποτιμημένη στο κινηματογραφικό σύμπαν.
Gattaca (1997) του Andrew Niccol
Σε αυτό το θρίλερ επιστημονικής φαντασίας, οι άνθρωποι υφίστανται διακρίσεις με βάση το προσδόκιμο ζωής τους. Αφού υποβληθούν σε μια σειρά δοκιμασιών μετά τη γέννηση, η κυβέρνηση τους κατατάσσει σε δύο ξεχωριστές κατηγορίες. Σου ακούγεται αρκετά Black Mirror-familiar η πλοκή;
The Truman Show (1998) του Peter Weir
Το The Truman Show, σε σκηνοθεσία Peter Weir, είναι μια έξυπνη σάτιρα με επίκεντρο την χειραγώγηση των μέσων ενημέρωσης. Σε αυτή την ταινία συναντάμε και μία από τις καλύτερες ερμηνείες του Jim Carrey στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Σε μία δεύτερη ή τρίτη ανάγνωση, ίσως σου θυμίσει το επεισόδιο ‘White Bear’ του Black Mirror, καθώς η απεικόνιση της πραγματικότητας και μη πραγματικότητας είναι αρκετά παρόμοια.
eXistenZ (1999) του David Cronenberg
Αυτή η ταινία μυστηρίου κι επιστημονικής φαντασίας του 1999 από τον David Cronenberg επίσης φωνάζει Black Mirror. Το Existenz και το επεισόδιο ‘Play Test’ της σειράς μοιράζονται μερικές μεγάλες και ενδιαφέρουσες ομοιότητες – και οι δύο αντιμετωπίζουν θέματα εικονικής πραγματικότητας, gaming και αντίληψης, εστιάζοντας στη θολή γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και το VR. Και τυχαίνει να είναι και το αγαπημένο μου επεισόδιο.
Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004) του Michel Gondry
Ακόμα ένα διαμάντι επιστημονικής φαντασίας με πρωταγωνιστή τον Carrey, το Eternal Sunshine of the Spotless Mind, όπως και το τρίτο επεισόδιο της πρώτης σεζόν του Black Mirror, ‘The Entire History of You’, ασχολούνται με την ανθρώπινη μνήμη και τις αντανακλάσεις της. Τόσο η ταινία, όσο και το αντίστοιχο επεισόδιο εστιάζουν στους κινδύνους που ενέχουν όλες αυτές οι τεχνολογικές πατέντες που υπόσχονται τη διαγραφή της μνήμης.
Children of Men (2006) του Alfonso Cuarón
Μια εκπληκτική ταινία από την αρχή μέχρι το τέλος, αυτό το δράμα επιστημονικής φαντασίας απεικονίζει ένα δυστοπικό μέλλον αντιμέτωτο με την υπογονιμότητα, η οποία τείνει να αφήσει τον πολιτισμό στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Ίσως να φταίει το ότι η ταινία διαδραματίζεται σε μία φουτουριστική εκδοχή του Ηνωμένου Βασιλείου, ίσως το ότι καταπιάνεται με τη μετανάστευση, όμως σε κάθε περίπτωση υπάρχει κάτι στο Children of Men του Alfonso Cuarón που θυμίζει Black Mirror.
Never Let Me Go (2010) του Mark Romanek
Βασισμένο στο μυθιστόρημα του Kazuo Ishiguro του 2005, το Never Let Me Go είναι μια συναρπαστική ταινία για μια ομάδα φίλων που φοιτούν στο ίδιο οικοτροφείο στην αγγλική ύπαιθρο. Όταν φεύγουν από το σχολείο, έρχονται αντιμέτωποι με τη φρικτή αλήθεια του σκοπού τους και αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν συναισθήματα αγάπης, φθόνου και προδοσίας. Η ταινία μοιράζεται κάποιες ομοιότητες με το επεισόδιο ‘Be Right Back’, το οποίο ασχολείται με θέματα ταυτότητας και νοσταλγίας. ‘Αθελά τους, τα δύο αυτά αφηγήματα αλληλοσυμπληρώνονται – τουλάχιστον στον τίτλο τους.
Source Code (2011) του Duncan Jones
Σε μια έρευνα για να αποκαλυφθεί η τρομοκρατική συνωμοσία πίσω από μια φονική έκρηξη τρένου, ένας άνδρας πρέπει να μπει στις αισθήσεις ενός από τους επιβάτες του τρένου τις στιγμές πριν από το θάνατό του για να αναγνωρίσει τον βομβιστή. Αλλά καθώς παρακολουθεί τη φρίκη όσων εκτυλίσσονται γύρω του μέσα από ένα διαφορετικό σώμα, πιστεύει ότι μπορεί να κάνει κάτι για να αποτρέψει την επίθεση από το να συμβεί εξαρχής. Μέσα σε αυτές τις γραμμές περιγράφεται με ιστορία του Source Code, η οποία ούσα μια από τις αγαπημένες μου «αμερικανιές» με σοκάρει κάθε φορά που τη βλέπω. Ακόμα δεν ξέρω αν την έχω αντιληφθεί πλήρως.
In Time (2011) Andrew Niccol
Στη δεύτερη του ταινία της λίστας αυτής, ο Andrew Niccol στο In Time απεικονίζει έναν κόσμο στον οποίο ο χρόνος που απομένει κάποιος για να ζήσει λειτουργεί σαν αντί του φυσικού νομίσματος, καθώς είχε γίνει αντιληπτή η λύση για την αθανασία. Οι δραστικές διαφορές στον τρόπο ζωής μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών είναι εμφανείς. Ενώ στους πλούσιους χορηγείται αθανασία χωρίς άγχος, οι φτωχοί ζουν καθημερινά και δεν μπορούν καν να πάρουν την απλή απόφαση να κοιμηθούν χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η ζωή τους. Μια ιδέα σχεδόν βγαλμένη από το Black Mirror, θα μπορούσαμε σίγουρα να τη δούμε και ως ένα επεισόδιό του.
1
