Συντάκτρια: Καϊμακάμη Δήμητρα
Έρωτας. Μια τόσο απλή και συνάμα μια τόσο δυνατή λέξη! Σε όλους προκαλεί σκέψεις, συνοδεύεται με συγκεκριμένα συναισθήματα, άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά, ανάλογα με την περίοδο που ο καθένας βιώνει στη ζωή του. Όσο πολύ και να διαφέρουν όμως αυτά τα αισθήματα ή οι ερωτικές ιστορίες των ανθρώπων μεταξύ τους, όσο διαφορετικά και να έχει βιώσει κάποιος αυτή την υπερφυσική δύναμη, σε κάθε έναν άφησε και πήρε κάτι! Ταυτόχρονα η ζωή του υπέστη μια αλλαγή, είτε αυτή ήταν μεγάλη είτε μικρή, ανάλογη με την ένταση του λεγόμενου ερωτικού τυφώνα. Όπως λοιπόν στη ζωή ο Έρωτας είναι κινητήριος δύναμη, έτσι και στο θέατρο, στην πιστή απεικόνιση της ζωής, έχει αποτελέσει την αιτία πολέμων, διαφωνιών και θανάτων. ‘Ισως χωρίς τον έρωτα να μην υπήρχε θέατρο, αφού σίγουρα δεν θα υπήρχε ζωή….
Αν ξεκινήσουμε από την αρχαιότητα παρατηρούμε ότι όλοι οι μεγάλοι τραγικοί αλλά και κωμικοί φλερτάρουν με την ιδέα του Έρωτα. Για τον κωμικό Αριστοφάνη φαίνεται να είναι ικανός να σταματήσει πολέμους. Στο έργο του Λυσιστράτη, που εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου οι γυναίκες, Σπαρτιάτισσες και Αθηναίες, αποφασίζουν να μην κοιμηθούν με τους άνδρες τους προκειμένου να σταματήσουν τον πόλεμο ενώ για τον τραγικό Ευριπίδη, στο έργο του “Ελένη”, ο έρωτας του Μενέλαου και του Πάρη για αυτήν ήταν η αφορμή για τον Τρωικό Πόλεμο.
Αρκετά χρόνια μετά, ο μεγάλος θεατρικός συγγραφέας αγγλικής καταγωγής Ουίλιαμ Σαίξπηρ δημιουργεί μεγάλα θεατρικά έργα με κύρια αφορμή τον έρωτα, τόσο εκείνον που οδηγεί στο θάνατο όσο και εκείνον που οδηγεί στη λύτρωση. Στο πασίγνωστο έργο του “Ρωμαίος και Ιουλιέτα”, δύο νέοι που θέλουν να είναι μαζί αλλά δεν το εγκρίνουν οι οικογένειές τους οδηγούνται στον θάνατο. Ένας ανεκπλήρωτος έρωτας καταδικάζεται για πάντα στον Άλλο Κόσμο. Στην Τρικυμία όμως ο έρωτας της Μιράντας και του Φερδινάρδου όχι μόνο συμφιλιώνει παλιούς εχθρούς αλλά και ελευθερώνει δύο ανθρώπους από την απομόνωση!
Παρατηρώντας τα έργα σύγχρονων θεατρικών συγγραφέων, ο Έρωτας συνεχίζει να καθορίζει ζωές και καταστάσεις. Τόσο στον “Ματωμένο Γάμο του Λόρκα”, όσο και στα “Ανεμοδαρμένα Ύψη” της Έμιλι Μπροντέ, ο έρωτας που δεν συμβαδίζει με τους κοινωνικούς κανόνες οδηγεί στον θάνατο. Για τα ελληνικά δεδομένα η “Στέλλα Βιολάντη” του Ξενόπουλου αποτελεί το έργο όπου ο έρωτας είναι κυριολεκτικά θανάσιμος. Η Στέλλα ερωτεύεται έναν νεαρό κατώτερης τάξης. Η κοινωνική ανισότητά τους δεν αποτελεί όμως την αιτία αυτοκτονίας της Στέλλας. Η φυγή του αγαπημένου της με μια άλλη κοπέλα, και η συνειδητοποίηση του μονόπλευρου έρωτα της φαίνεται να είναι για τη νεαρή μια αλήθεια χειρότερη και από τη ζωή.
Ερωτικά θεατρικά αποφθέγματα:
Σαίξπηρ:
“Αν αγάπησες και πόνεσες, αγάπα περισσότερο
Αν αγάπησες περισσότερο και πόνεσες περισσότερο, αγάπα ακόμα περισσότερο
Αν αγάπησες ακόμα περισσότερο και πόνεσες ακόμα περισσότερο, αγάπα περισσότερο ώσπου να μην πονάει άλλο.
Ο έρωτας μπορεί να είναι το ωραιότερο όνειρο αλλά και ο χειρότερος εφιάλτης.”
Μπροντέ:
“Εσύ, με τη θέλησή σου, εσύ το έκανες. Δεν ράγισα εγώ τη καρδιά σου, εσύ τη ράγισες. Και ραγίζοντάς τη ράγισες και τη δική μου.
Είναι πάντα μες στο μυαλό μου, όχι σαν μια ευχαρίστηση, εκτός κι αν είμαι ευχαρίστηση για τον εαυτό μου, αλλά σαν το είναι μου.”
Ξενόπουλος:
“Ω Συ! Που χωρίς να το νιώθεις, εγέμισες τη ζωή μου ολάκερη
με το βαθύτερο πόνο, δέξου από τα σπαραγμένα βάθη τα
της καρδιάς μου, πολυαγαπημένη μου, ένα φιλί αληθινό,
ένα φιλί αθάνατο, από ‘κείνα που μόνο μια πονεμένη αγάπη,
σαν τη δική μου, μπορεί να δώσει.”
