Συντάκτρια: Μαρίζα Λιναρδάτου
Σε μια προσπάθεια συσχέτισης της ψυχανάλυσης με την τέχνη, εύλογο θεωρείται να αναρωτηθεί κανείς με ποιο τρόπο μπορεί να διεξαχθεί η ανάλυση ενός τέτοιου θέματος, που υπερβαίνει κάθε απόπειρα γλωσσικής απόδοσης. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Η τέχνη και η ψυχανάλυση βρίσκονται στον χώρο της βαθιάς ψυχικής και ανθρώπινης εμπειρίας, σε αντίθεση με τη γλώσσα που χαρακτηρίζεται από γλωσσική συνέχεια και συνέπεια. Ο S.Freud έθεσε τις βάσεις της ψυχανάλυσης διακρίνοντας την ανθρώπινη συνείδηση από το ασυνείδητο. Δηλαδή τη δυσπρόσιτη αποθήκη του ανθρώπου, η οποία, διατηρεί τις μύχιες και σκοτεινές σκέψεις, συναισθηματικές εμπειρίες και γενικότερα βιώματα.
Ο S.Freud αναφέρθηκε επίσης στο ωκεάνιο αίσθημα του μωρού. Το μωρό βιώνει την απόλυτη ένωση με το σύμπαν χωρίς να έχει διαμορφώσει το Εγώ του, το λογικό μέρος που αν και δεν είναι έμφυτο, αναπτύσσεται και καλλιεργείται με την επίδραση της συσσωρευμένης εμπειρίας, διότι δεν έχει έρθει σε επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον. Αυτή ακριβώς είναι και η σχέση της τέχνης σε αναλογία με τον ενδοψυχικό χώρο και της ψυχανάλυσης σε αναλογία με τον εξωτερικό κόσμο.
Επισημαίνει και ο Γάλλος φιλόσοφος J. Maritain
Εκείνη τη στιγμή επιστρέφουν η λογική και η αίσθηση πίσω στην καρδιά, το αίμα στο πνεύμα και το πάθος στη διαίσθηση… Στην ποιητική διάσταση του ψυχισμού εισαγόμεθα σε μια νυκτερινή αυτοκρατορία, όπου το συναίσθημα συνδέεται με τη φαντασία
Επομένως, κάθε φορά που ο καλλιτέχνης δημιουργεί, βιώνει την κατάσταση της ωκεάνιας εμπειρίας.
Τέλος, το όνειρο αποδεικνύει ότι ο ψυχισμός είναι μια αέναη δημιουργία. Ο ψυχισμός βρίσκεται σε μια διαρκή δημιουργία και μορφοποίηση συμβόλων, δηλαδή, συγκεκαλυμμένων μορφών που αποτελούν καταπιεσμένες ορμές ή επιθυμίες. Επανερχόμαστε λοιπόν στη φροϋδική θεωρία του ασυνειδήτου συμπεραίνοντας ότι τα όνειρα αποτελούν ένα είδος συμβολικής γλώσσας.
