Συντάκτρια: Νεφέλη Γκίκογλου
Την περασμένη Παρασκευή στο Θέατρο Τ πραγματοποιήθηκε η πρεμιέρα της παράστασης «Σεράγεβο 1914 – μου είναι μικρός αυτός ο τάφος», της θεατρικής ομάδας Ars moriendi theatre group. Μετά από την επιτυχημένη παρουσίαση τον περασμένο Μάιο στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών, το έργο επιστρέφει για λίγες μόνο παραστάσεις για το κοινό της Θεσσαλονίκης.
Για την ιστορία
Σεράγεβο, 28 Ιουνίου 1914. ο Αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος της Αυστρίας, διάδοχος του θρόνου της Αυστροουγγαρίας και η γυναίκα του Σοφία, Δούκισσα του Χόχενμπεργκ, δολοφονούνται. Τη σκανδάλη του όπλου πατά ο δεκαεννιάχρονος Γκαβρίλο Πρίντσιπ, μέλος μιας επαναστατικής ομάδας Σερβοβόσνιων που συντονίζονταν από τον Ντανίλο Ίλιτς. Η επίθεση, οργανωμένη από Σέρβους στρατιωτικούς αξιωματούχους, αποτελεί μια έμπρακτη απόδειξη της εντεταμένης δυσαρέσκειας των Σέρβων προς την Αυστροουγγαρία, που είχε μετεξελιχθεί σε πανσλαβικό αλυτρωτικό κίνημα. Οι ένοχοι της δολοφονίας καταδικάζονται, άλλοι σε θάνατο και άλλοι σε φυλάκιση. Και ο πόλεμος βρίσκει επιτέλους την αφορμή για να ξεσπάσει.
Επί σκηνής
Το έργο της Μπιλιάνα Σερμπλιάνοβιτς δίνει σε ένα χιλιογραμμένο ιστορικό γεγονός μια ανθρώπινη διάσταση. Τα πρόσωπα της οργάνωσης της δολοφονίας αποποιούνται το βάρος της ιστορίας και γίνονται νεαρά παιδιά με φιλοδοξίες, φόβους και προβληματισμούς. Η καθαρότητα αυτή μεταφέρεται άριστα στη σκηνή από το σκηνοθέτη Θάνο Νίκα. Η παράσταση διατηρεί πολιτική χροιά χωρίς να πολιτικοποιείται, μιλά για ιστορικά γεγονότα χωρίς να μετατρέπεται σε διδακτικό κείμενο. Κυρίως, δημιουργεί ανθρώπινους χαρακτήρες δίχως να τους αποκόπτει από το βάρος των πράξεών τους.
Το χρονικό πλαίσιο μπορεί να είναι γνωστό, αλλά αποδίδεται σκηνικά αρκετά αφαιρετικά, με αποτέλεσμα ο θεατής να δει πέρα από αυτό. Και αν τα ονόματα, ο τόπος και ο χρόνος γίνουν δευτερεύουσας σημασίας, αναδύεται η πραγματική ουσία της παράστασης. Πώς δηλαδή η ιστορία επαναλαμβάνεται. Γι’ αυτό και η ομάδα Ars Moriendi καταφέρνει να απευθυνθεί και στο κοινό που δε γνωρίζει το ιστορικό πλαίσιο, χωρίς να το μπερδέψει, μιας και η ουσία μπορεί να προσαρμοστεί σε πλήθος ιστορικών γεγονότων.
Οι πέντε ηθοποιοί, με εργαλείο τους εαυτούς τους κι ένα λιτό, ευρηματικό σκηνικό, παρουσιάζουν την ιστορία χωρίς περιττές πληροφορίες, και καταφέρνουν έτσι να συνεπάρουν και να προβληματίσουν το κοινό πολύ εύστοχα. Οι ερμηνείες τους, ιδιαίτερα στα πιο αφηγηματικά κομμάτια του έργου, ενδυναμώνουν ακόμη περισσότερο αυτή τη χωρίς χρονικά σύνορα προσέγγιση. Το δυνατότερό τους χαρτί, η αμεσότητα του λόγου τους.
Συνεπώς
Όπως αναφέρεται και στο σημείωμα της παράστασης, « (…) η ιστορία με μικρό και η Ιστορία με κεφαλαίο φέρουν ισόποσα το μερίδιο της ευθύνης.» Η ιστορία λοιπόν μέσα στην Ιστορία αναδεικνύει τις πτυχές του ανθρώπου που δε μπορούν να γραφτούν στις εγκυκλοπαίδειες. Στο τέλος της παράστασης κανείς δεν έχει πράξει σωστά ή λάθος, κανείς δεν έχει τιμωρηθεί ή λυτρωθεί. Γι’ αυτό και οι «τάφοι» των ηρώων δεν είναι στα μέτρα τους, επειδή τα μέτρα αυτά ορίζονται για τον καθένα μέσα από το πρίσμα της κριτικής του σκέψης.
Παραστάσεις έως τις 11 Δεκεμβρίου | Κάθε Δευτέρα – Τρίτη – Παρασκευή – Σάββατο στις 21:30 και Κυριακή στις 19:00 στο Θέατρο Τ
