Μπέσυ Μάλφα| Είναι μια τρομακτική έκρηξη η δημιουργία

Συντάκτης: Νίκος Γρυλλάκης

Φωτογράφος: Φανή Σοφιανού

Στο πανέμορφο μαγαζί Λυκίσκος, λίγα λεπτά από την καρδιά του κέντρου της Θεσσαλονίκης, μας περίμεναν ο ιδιοκτήτης του υπέροχου χώρου, Σοφοκλής, και η ηθοποιός Μπέσυ Μάλφα για να ξεκινήσουμε την κουβέντα μας. Και λέω μας περίμεναν γιατί σε αυτή τη συνέντευξη είχα παρέα την καρδιά του TFC Magazine, την αενάως κινούμενη Φανή, η οποία μου έκανε δώρο αυτή την όμορφη συζήτηση.

Η Μπέσυ Μάλφα είναι μια ηθοποιός που σίγουρα δεν περνάει απαρατήρητη μέσα στον χώρο. Είναι μια παρουσία δυναμική, με έναν αέρα επαγγελματισμού και πάθους, πράγματα που εκλογικεύουν την επιτυχημένη πορεία της στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Σ’ αυτή μας την κουβέντα συνειδητοποίησα ότι η Μπέσυ Μάλφα είναι πολλά περισσότερα από τη δουλειά της. Είναι μια προσωπικότητα ολοκληρωμένη, με άποψη και ματιά φωτεινή στη ζωή.

Ε: Θέλω να μου πείτε πώς γίνεται αυτό το μαγικό και η παράσταση “Μπαμπά Μην Ξαναπεθάνεις Παρασκευή” σαρώνει εδώ και 11 χρόνια.

Α: Κοιτάξτε, ο καθένας έχει τις δικές του λαμβάνουσες. Ρωτάτε εμένα, θα σας πω τις δικές μου. Είναι ένα κλασικό πια έργο, το οποίο θίγει την ελληνική κοινωνία και το πως αυτή θέλει να “την κάνει” στη ζωή, δηλαδή πως θα μπορέσει μέσω της λαμογιάς να αποκτήσει το χρήμα. Σαφέστατα ο Έλληνας βλέπει τον εαυτό του μέσα σε αυτό το έργο γιατί ονειρεύεται τη μεγάλη ζωή και αναγνωρίζει στους χαρακτήρες ότι θα πατούσαν επί πτωμάτων για να καταφέρουν να κάνουν λεφτά. Νομίζω ότι αυτό το έργο θίγει την αγριάδα που έχει μέσα της η ελληνική κοινωνία.

Ε: Λειτουργεί σαν καθρέφτης;

Α: Ακριβώς. Η υπόθεση του έργου είναι ότι ένας μπαμπάς σκηνοθετεί τον θάνατό του και έρχονται οι κόρες του να τον κλάψουν από την Αθήνα. Οι κόρες επιστρέφουν για την κηδεία και ανακαλύπτουν ότι ο μπαμπάς δεν έχει πεθάνει αλλά είναι ζωντανός και επειδή σ’ ένα κτήμα του βρέθηκε ένας κούρος θέλει να τον πουλήσει για να βγάλει λεφτά. Αρχίζουν τότε όσοι γνωρίζουν γι’ αυτό να σκοτώνουν ο ένας τον άλλο για το ποιος θα πάρει τα λεφτά.

Ε: Μια ηθοποιός που τα έχει κάνει όλα όπως εσείς τι βάζει σε προτεραιότητα;

Α: Την οικογένειά μου. Γιατί θέλω για να είμαι καλή στη δουλειά μου να είμαι καλός άνθρωπος. Είμαι η δουλειά μου και δεν μπορώ να το απαρνηθώ αυτό. Τα πάντα έχουν να κάνουν με τη δουλειά μου γιατί θεωρώ ότι η ζωή η ίδια είναι μια τέχνη. Προτεραιότητα είναι η τέχνη της ζωής. Αν τα καταφέρνω εκεί νομίζω ότι μπορώ να κάνω καλά τη δουλειά μου.

Ε: Τι θεωρείτε ότι σας έκανε να ξεχωρίσετε ως καλλιτέχνιδα;

Α: Δεν νομίζω ότι έχω ξεχωρίσει. Σας ευχαριστώ που το λέτε. Θα σας έλεγα ότι αυτό που με κάνει διαφορετική, αν είμαι διαφορετική, είναι το ότι είμαι εξαιρετικά εργατική στα όρια του να με θεωρώ σκυλί στη δουλειά. Με ό,τι έχει να κάνει με δουλειά. Από το να στρώσω το κρεβάτι μου και να μαγειρέψω μέχρι οτιδήποτε άλλο.

Ε: Όσον αφορά το θέατρο; Το αντιμετωπίζετε ως εργασία;

Α: Το θέατρο είναι ανάγκη μου. Δεν μπορώ να το δω ως τίποτα άλλο. Είναι μια έννοια ιερή για μένα. Η μόνη λέξη που μπορώ να χρησιμοποιήσω είναι εκκλησία. Παρότι δεν είμαι απόλυτα χριστιανή με την έννοια τη σημερινή. Πιστεύω σε ένα σύμπαν, σε ένα θεό, οπωσδήποτε όμως το θέατρο είναι κάτι ανώτερο. Το θέατρο είναι κάτι που δεν μπορώ να εξηγήσω και είναι πάνω από τις δυνάμεις μου.

Ε: Είναι δύσκολο να είναι κανείς ηθοποιός;

Α: Σαφέστατα. Καταρχήν η ευθύνη που έχεις απέναντι στον εαυτό σου να υπηρετήσεις ένα όραμα, μια ιδεολογία, την ιδεολογία του συγγραφέα, τη δική σου, των ανθρώπων που θα σε δουν, του σύμπαντος. Είναι τεράστια η ευθύνη και φοβερή η δουλειά. Η έννοια της αλήθειας. Το θέατρο είναι η τέχνη της αλήθειας. Οι ηθοποιοί δεν λένε ψέματα. Ενσαρκώνει ο ηθοποιός.

Ε: Μπορεί να αποφύγει το να γίνει προσωπικός;

Α: Όχι, βέβαια. Αντλούμε πάντα από τον εαυτό μας. Ή όταν κάνεις σκληρή έρευνα, καθώς εγώ κάνω πάντα έρευνα, πρέπει να έχεις την ικανότητα να μπαίνεις μέσα στον άλλο, να νιώθεις τον άλλο, να καταλαβαίνεις τον άλλο. Γι’ αυτό είναι και η πιο γενναιόδωρη δουλειά. Γιατί αν εγώ μπω στη ψυχολογία σου, σε ακούσω και σε καταλάβω μαθαίνω και να συγχωρώ τα λάθη σου. Κατανοούμε τη διαφορετικότητα. Γιατί είμαστε διαφορετικοί οι άνθρωποι. Πρέπει να καταλάβουμε ο ένας τον άλλο.

Ε: Σαν να έχει ψυχαναλυτική πλευρά το θέατρο.

Α: Βέβαια. Δεν μπορείς να παίξεις ένα ρόλο χωρίς ψυχανάλυση. Αυτό δεν γίνεται.

Ε: Γνωρίζετε και τον εαυτό σας καλύτερα μέσω του θεάτρου;

Α: Νομίζω ότι μέσα από αυτό καλύπτεις μία εσωτερική ανάγκη του να προσπαθήσεις να γνωρίσεις το ανθρώπινο ον γενικότερα.

Ε: Θεωρείτε ότι οι θεατές γνωρίζουν την Μπέσυ μέσα από τους ρόλους;

Α: Χρησιμοποιούμε δικά μας στοιχεία όπως σας είπα και πριν αλλά το θέμα είναι ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε πολυσχιδείς. Μπορούμε να είμαστε τα πάντα ανάλογα με το σε τι κατάσταση θα βρεθούμε. Όλοι είμαστε ένα. Όλοι είμαστε τα πάντα. Αντλώ από εμένα αλλά αυτό που θα βγάλω θα είναι κομμάτι του ρόλου, θα είναι δικό του. Θα είναι απλά μέσα από το δικό μου φίλτρο.

Ε: Για σας τι σημαίνει δημιουργία;

Α: Είναι έκρηξη. Είναι μια τρομακτική έκρηξη η δημιουργία. Δεν το λέω εγώ, το λένε οι αστροφυσικοί. Η δημιουργία είναι ένα πράγμα το οποίο εκρήγνυται. Και μετά αρχίζει και παίρνει σχήμα και μορφή.

Ε: Ποια είναι τα στοιχεία που αναζητάτε σε έναν άνθρωπο για να τον κρατήσετε κοντά σας;

Α: Κοιτάξτε, εγώ νιώθω κοντά μου ανθρώπους που δεν είναι κοντά μου. Γενικά δεν είμαι κτητική. Θα σας απαντήσω διαφορετικά. Αγαπώ και εκτιμώ πολύ τους ανθρώπους με χιούμορ, με γενναιοδωρία και με αντιστάσεις απέναντι στα πράγματα. Θεωρώ ότι δεν χρειάζεται να είναι κοντά μου απλά να επικοινωνούμε σε κάποιες ανησυχίες μας αν θέλετε.

Ε: Εμπιστεύεστε εύκολα τους ανθρώπους;

Α: Πανεύκολα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αντιλαμβάνομαι αν είναι εντάξει απέναντί μου ή όχι.

Ε: Και όταν αντιληφθείτε κάτι τέτοιο;

Α: Δεν αλλάζει κάτι. Πιστέψτε με, είμαι πολύ ικανοποιημένη με τη ζωή μου, με τη μοναξιά μου, με τον εαυτό μου, με τους ανθρώπους που έχω γύρω μου. Δεν μου λείπουν πράγματα. Μπορεί να μου λείπει το τζόκερ, μια πισίνα, τέσσερα σκάφη, πάρα πολύ ωραίο φαγητό κλπ. Μου είναι αδιάφορα. Αν κοιτάξετε γύρω, όλα δικά μας είναι. Γιατί πρέπει να το αγοράσω αυτό; Άμα θέλω πάω και κάθομαι κάτω από εκείνο το δέντρο, ωραιότατο, δικό μου. Αν δεις το αυτοκίνητο της μαμάς μου που έχω κρατήσει εγώ θα πεθάνεις στα γέλια.

Ε: Λειτουργείτε με παρορμήσεις ή με σκέψη;

Α: Αυτό δεν μπορώ να το απαντήσω, είμαι πάρα πολύ γρήγορη. Λειτουργώ με ταχύτητα φωτός. Μοιάζει με παρόρμηση.

Ε: Υπηρετείτε πολλούς ρόλους στη ζωή σας. Της ηθοποιού, της μητέρας, της συζύγου.

Α: Ένας είναι στην πραγματικότητα. Ο ρόλος του ανθρώπου. Δεν υπάρχουν ρόλοι. Είμαστε όλοι τα πάντα. Καλοί άνθρωποι μπορούμε να είμαστε; Δεν μπορούμε! Ένα είναι το νόημα. Προσπάθησε να είσαι καλύτερος άνθρωπος. Και καλύτερος δεν σημαίνει να είσαι βλάκας και να κάνεις ό,τι σου λένε. Καλύτερος σημαίνει να προσπαθήσεις να αγαπήσεις τον εαυτό σου και να είσαι σωστός απέναντι στον εαυτό σου και τους άλλους ανθρώπους. Να είσαι δίκαιος, να είσαι γενναιόδωρος, να μην είσαι ψεύτης. Αυτό όμως δεν σημαίνει να είσαι αγενής και χυδαίος. Να είσαι ευγενής. Η αλήθεια μπορεί να ειπωθεί με πολύ ευγενικό τρόπο. Τη στιγμή που πρέπει και όπως πρέπει.

Ε: Από τις απαντήσεις σας καταλαβαίνω ότι αγαπάτε τον εαυτό σας.

Α: Τρελά. Αστειεύεσαι; Πού θα βρω καλύτερη; -Γέλιο-. Όταν αγαπάμε τον εαυτό μας προσπαθούμε να τον κάνουμε καλύτερο. Λέω Μπεσούλα μου σήμερα το πρωί θα σηκωθείς. Ποιους θα δεις; Θα δω τους φίλους μου, θα χτενίσω τα μαλλιά μου, θα βάλω το κραγιόν για να μην φανώ κουρασμένη. Και ας είχα πρόβα μέχρι τις 3. Δεν γίνεται να μην χαίρεσαι τη ζωή. Απαγορεύεται.

Ε: Τι θα λέγατε σε αυτούς που καταβάλλονται εύκολα;

Α: Μας ψεκάζουν! Μην φοβάστε, πιείτε πολλή βιταμίνη D, κοιτάξτε στον καθρέφτη και σκεφτείτε “κούκλος, κούκλα είσαι σήμερα”. Πάμε! Απ’ την αρχή. Ξανά! Δεν πειράζει. Ο Μέγας Αλέξανδρος κατέκτησε όλο τον κόσμο. Πέθανε νεαρός θα μου πεις αλλά δεν πειράζει. Άμα έχω ζήσει τη ζωή μου και είμαι χαρούμενος…

Ε: Καλύτερα να ζήσεις λίγο από το να ζήσεις μια ζωή αδιάφορη μέχρι τα 80;

Α: Όχι και το αδιάφορο μια χαρά είναι. Αν είσαι ευτυχισμένος, που δεν μπορείς να είσαι αν έχεις συνείδηση του τι συμβαίνει γύρω σου, τουλάχιστον προσπάθησε να χαίρεσαι με αυτά που έχεις. Το ποτήρι είναι μισογεμάτο, δεν είναι μισοάδειο. Ξεδιψάς. Αν και ο γιος μου που είναι Παρθένος λέει ότι το ποτήρι απλά έχει δαχτυλιές.

Ε: Ποια είναι αυτά γύρω σας όμως που σας στεναχωρούν;

Α: Δεν ζεις εσύ στην Ελλάδα που πήγε ο άλλος να αυτοκτονήσει και του φώναζαν από κάτω “Πήδα ρε”; Δεν το ζήσατε εσείς αυτό; Το ζήσατε. Αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας. Ανεβαίνεις εκείνη τη στιγμή στη ταράτσα, τον αρπάζεις από το μαλλί και του λες μια βρισιά και τον ρωτάς “πού πας ρε φίλε;”. Είμαι εγώ εδώ για σένα. Έτσι είναι.

Ε: Το μεγαλύτερο μάθημα που σας έδωσε η ζωή;

Α: Να λέμε κάθε μέρα σ’ αγαπώ στους ανθρώπους που είναι δίπλα μας. Γιατί μπορεί να φύγουν ξαφνικά και να μην έχουμε προλάβει να τους το πούμε. Εγώ πρόλαβα. Αλλά πρόλαβε να μου το πει αυτός που ετοιμαζόταν να φύγει. Να λέμε, μου λέει, κάθε μέρα σ’ αγαπώ παιδάκι μου. Είναι πολύ σημαντικό.

Ε: Θελήσατε ποτέ να πάρετε τον χώρο σας από τη δουλειά;

Α: Εγώ τον παίρνω κάθε μέρα τον χώρο μου. Μαγειρεύω, κάθομαι σπίτι μου. Δεν κουράστηκα ποτέ γιατί είμαι η δουλειά μου. Δεν είμαι κάτι άλλο.

Ε: Από δω και πέρα τι άλλο θα δούμε από εσάς;

Α: Ετοιμάζω τον Φάκελο Ρίτα Χέιγουορθ στο Θέατρο Αλκμήνη για 2η χρονιά, ετοιμάζω τους Πειρατές για τη Θεσσαλονίκη για μετά τις γιορτές και ετοιμάζουμε επίσης μια μουσικοθεατρική παράσταση με τη Λένα Αλκαίου που λέγεται The Date.