Συντάκτης: Κυνηγόπουλος Ιορδάνης
Κάθε Παρασκευή, μου έχει ανατεθεί όπως ξέρετε ήδη εσείς, οι αναρίθμητοι θαυμαστές μου(!), να γράφω κριτική για μια ταινία της επιλογής μου. Κάποιο μεγάλης διάρκειας φιλμ, που εγώ θεωρώ αξιόλογο, αξιοσημείωτο, αξιοπρόσεκτο. Προς το παρόν, οι περιγραφές μου έχουν περιστραφεί γύρω από ταινίες που είτε βγήκαν πρόσφατα, είτε πιθανόν, να μην τις ήξεραν πολλοί. Και αυτό είναι κάτι που προσπαθώ, η αλήθεια είναι.
Ωστόσο, από τότε που το πενάκι μου -οκ, το ποντίκι του υπολογιστή μου-, είδε τα φώτα της δημοσιότητας μέσω της ευκαιρίας του TFC, είχα υποσχεθεί πως κάποια στιγμή θα γράψω, σαν παιδί και εγώ, για την αγαπημένη μου ταινία. Και η ώρα ήρθε. Προφανώς θα την ξέρετε αρκετοί, μα δεν πειράζει, οι εξαίρετες ταινίες πρέπει να φρεσκάρονται μέσα στην μνήμη μας. Ο Jim Carrey και η Kate Winslet, πρωταγωνιστούν στο αριστούργημα ”Eternal Sunshine of The Spotless Mind”, παραγωγής 2004 και 108 λεπτών σε διάρκεια. Και τα πάντα αρχίζουν τώρα. Ή μήπως όχι;
Πλοκή
O Joel Barish (Jim Carrey) είναι ένας αθόρυβος, ντροπαλός, φοβισμένος χαρακτήρας. Από εκείνους που όταν τους συναντάς στον δρόμο θα κοιτάξει πρώτα το έδαφος και έπειτα τα μάτια σου. Μια πληγωμένη φιγούρα, με ανάγκη να αγαπηθεί. Ποιος δεν έχει άλλωστε;
Ένα γλυκό πρωινό, αποφασίζει να ταξιδέψει προς το Montauk, ένα όμορφο γραφικό προάστιο της Νέας Υόρκης. Η μοίρα το θελε έτσι, που θα γνωρίσει την Clementine (Kate Winslet). Ή μάλλον, εκείνη θα προσπαθήσει να τον πλησιάσει. Διότι, αν ο Joel είναι ψιλόβροχο μήνα Νοέμβρη, η Clem είναι λαμπερή λιακάδα μήνα Μάιο. Απρόβλεπτη, επικοινωνιακή και παρορμητική. Ένα πλατύ λευκό χαμόγελο, πάνω από τις δικές της πληγές.
Και κάπως έτσι, το ζευγάρι ταίριαξε απόλυτα. Με ένα απλό ”γεια”, που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν όντως το αμυντικό τείχος τον ανθρώπων μπορεί να πέσει τόσο εύκολα. Σαν ένα ζευγάρι χέρια, ένωσαν τα δάχτυλά τους και πλημμύρισαν ο ένας τα κενά του άλλου. Και πως να μην ταίριαζαν άλλωστε. Αφού έχουν ξαναερωτευτεί.
Ναι. Γίνεται. Και είναι τουλάχιστον τρομακτικό το γεγονός ότι γίνεται. ”Μα πως;”, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κάποιος. Θα σου εξηγήσω εγώ, μικρέ μου φίλε. Βλέπεις, στο σύμπαν της ταινίας, υπάρχει μια άκρως ενδιαφέρουσα, μα και περίεργη μέθοδος. Η εταιρία ”Lacuna”, έχει επαναστατήσει με τον δικό της τρόπο στο να βοηθήσει ανθρώπους πληγωμένους, με συναισθήματα σε ψυχολογικό αδιέξοδο.
Πως; Με μία μέθοδο που ουσιαστικά διαγράφει οριστικά και αμετάκλητα επιλεγμένες μνήμες από τους ασθενείς της. Και κάπως έτσι, ξετυλίγεται το κουβάρι της ιστορίας. Η Clem, έπειτα από έναν καυγά αποφάσισε να διαγράψει μια για πάντα τον Joel της από το μυαλό της, και όντας απελπισμένος, ο Joel, πράττει ακριβώς το ίδιο. Γιατί, το ζευγάρι μας, είχε ξαναγνωριστεί. Και είχαν περάσει δύο χρόνια μαζί. Με αποτέλεσμα να είναι πλέον δύο ξένοι, μέχρι αυτό το κοινό τους τυχαίο ταξίδι στο Montauk. Το θέμα είναι…γίνεται τόσο εύκολα να αφαιρέσεις κάποιον τόσο σημαντικό από την ζωή σου; Και αν ναι, γιατί;
Συμπεράσματα
Η ταινία σε χτυπάει. Και σε χτυπάει άσχημα. Ακόμη και να μην ταυτιστείς με τους πρωταγωνιστές, το ακραίο ξέσπασμα του εσωστρεφή Joel μέσα στο αυτοκίνητό του για την νέα τάξη πραγμάτων θα σε λυγίσει. Δηλαδή, σκέψου το…
Το άτομο που αγάπησες, που αγαπάς ακόμη, που του άνοιξες εκείνο το βαζάκι επειδή ”δεν είχε πολύ δύναμη” ή ακόμη που του είπες σε μια στιγμή χαζής επιβεβαίωσης ”μα είσαι καλά; εννοείται είσαι όμορφη, το πιο όμορφο κοριτσάκι του κόσμου”, σε ξέχασε. Σε λησμόνησε. Δεν μπορεί να αναγνωρίσει, ποιος είσαι. Οικειοθελώς. Και τώρα εσύ πονάς, και πίνεις και καπνίζεις και βρίζεις και χτυπάς πράγματα, και αργοσβήνεις μέσα σου. Μόνη σου λύση πια, να κάνεις το ίδιο. Και ας μην θέλεις. Και ας το μετανιώνεις.
Τα flashbacks στις στιγμές του ζευγαριού, σου δείχνουν πως είναι ο πραγματικός έρωτας. Με πλακίτσες, γλυκά φιλιά κάτω από τα σκεπάσματα, και αγκαλιές μέχρι να τελειώσει ο χρόνος. Μα όλα τα ωραία κάπως τελειώνουν. Ναι, το σωστό είναι κάποτε, μα αυτό είναι σίγουρο. Προφανέστατο. Ας εστιάζουμε καλύτερα στο πώς.
Η αγάπη των πρωταγωνιστών μας είναι πλούσια. Παρά τα προβλήματα που ίσως να προκύψουν, αυτό που έχουν μεταξύ τους είναι κάτι το αναγκαίο. Το ”επιτέλους” που λέμε. Βρήκα αυτόν τον κάποιο που έψαχνα. Είναι αυτό που θέλεις και εσύ, εγώ, ο καθένας. Και παρόλο που η Mary (Kirsten Dust), o Stan (Mark Raffalo) και ο Patrick ( Elijah Wood), οι αρμόδιοι για την σωστή διεξαγωγή της ”επέμβασης” του Joel, διαγράφουν τον άνθρωπο του, το υποσυνείδητο του παλεύει. Για όλα εκείνα που αγαπάει εκείνος. Για όλα αυτά που τελικά δεν μπορεί να χάσει.
Με χρώματα όμορφα και φωτεινά, να τονίζουν τις χαρούμενες στιγμές, και άλλα σκοτεινά και επικίνδυνα, να πλαισιώνουν τις δύσκολες, η πλοκή σε παρασύρει. Ένας κόσμος εναλλακτικός, ίσως ιδανικός, με το στοιχείο της αγάπης να κυριαρχεί. Και με λίγο παραπάνω, το στοιχείο της προσπάθειας. Όπως εκείνη της Clementine λίγο πριν χαθεί μια για πάντα από την μνήμη του αγαπημένου της. Λίγο πριν εξαφανιστούν όλα, του δείχνει τον δρόμο. Μόλις ξυπνήσει, μόλις θα είναι ένας άλλος άνθρωπος, θα ξέρει που να πάει. Ναι, φυσικά και θα ξέρει…
Εν κατακλείδι
Η ατμόσφαιρα της ταινίας είναι δίχως αμφιβολία η καλύτερη που έχω συναντήσει, στον συγκεκριμένο τομέα, τον ερωτικό-δραματικό. Σε βραβεία και διακρίσεις πήγε εξαιρετικά, κατακτώντας μάλιστα και το Όσκαρ καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου. Η Winslet ήταν επίσης υποψήφια για Όσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου. Πέρα όμως από το τι κατάφερε να πετύχει για τον εαυτό της και τους συμμετέχοντες, η ταινία κατάφερε να ευαισθητοποιήσει τον μέσο θεατή. Διότι, υπάρχουν πολλοί Joel εκεί έξω, που αναζητούν πολλές Clementine, και το αντίστροφο. Άλλωστε, όλοι μας έχουμε βρεθεί σε ψυχολογικά τέλματα που θέλουμε να ξεχάσουμε. Αλλά, ξέρεις κάτι αναγνώστη μου; Το ζευγάρι εδώ τα κατάφερε να διαγράψει τα πάντα ως ένα σημείο. Μέσα σε λίγες ώρες ύπνου, μια γερή δόση απελπισίας και λίγα δάκρυα. Αλλά το μέλλον τους επιφύλασσε κάτι συναρπαστικό. Και αυτό γιατί το μυαλό ίσως, ναι, ίσως κάποια στιγμή όντως λησμονήσει. Η καρδιά;
Υ.Γ. Θα σου παραθέσω δύο κομμάτια που συμπληρώνουν εύστοχα σε γελοίο βαθμό το feeling της ταινίας. Πρώτο και καλύτερο, το επίσημο soundtrack από τον Beck, και ύστερα ένα κομμάτι των ”A Fine Frenzy”. Όταν γνωρίζεις το άλλο σου μισό, νιώθεις τον έρωτα. Και όταν ο έρωτας συναντά την μαγεία, τότε δημιουργείται το ”Eternal Sunshine of the Spotless Mind.
Υ.Γ. 2 Την στιγμή που ο Joel, κρατά στα χέρια του και διαβάζει το μικρό σημείωμα από την Lacuna όπου του επισημαίνεται πως η Clementine τον έχει αφαιρέσει από την μνήμη της, και δεν πρέπει να αναφερθεί ξανά η σχέση τους σε αυτήν, ξεστομίζει ένα δειλό ”Ok”. Αυτή η μικρή λέξη, για μένα είναι η ομορφότερα θλιμμένη λέξη που έχει ειπωθεί. Διότι, ο Joel προσπαθεί να συνειδητοποιήσει αρχικά πως η λατρεμένη του τον ξέχασε οριστικά, και επίσης, πρέπει να υπακούσει την εντολή του ιατρού και να μην της αναφέρει κάτι σχετικά με τον εαυτό του.
Ολόκληρη η ευτυχία του που χάνεται στα κύματα, μέσα σε ένα ταπεινό, ασήμαντο, ”Ok”.
